بریس و اسپلینت ها می توانند مفاصل را بی حرکت و محافظت کنند، درد و تورم را کاهش دهندو باعث بهبودی سریع تر در صدمات حاد شوند. هم چنین در پیشگیری از آسیب و کاهش درد مزمن و تغییر عملکرد مفصل استفاده می شود.

بریس والگوس برای بیماران مبتلا به آرتروز داخلی زانو استفاده می شود، اگرچه شواهدی از بهبودی طولانی مدت بواسطه آن وجود ندارد.

بریس تثبیت کننده کشکک زانو که به حفظ و نگهداری کشکک در خط وسط کمک می کند اگرچه در درمان سندرم درد پاتلوفمورال اثری نداشته است.

تسمه تاندونی کشکک، دردرمان درد ناشی از التهاب تاندون کشکک موثر است.

اسپیلینت ثابت کننده زانو در موارد زیر کاربرد دارد:

1. جلوگیری از آسیب مجدد بعد از عمل جراحی زانو
2. برای درمان حاد و جلوگیری از پارگی عضله چهار سر ران، پارگی تاندون کشکک، پارگی لیگامان کولترال داخلی
3. جابجایی یا شکستگی استخوان کشکک
4. سایر آسیب های حاد زانو

استفاده از بریس عملکردی مچ پا موثرتر از تثبیت کردن زانو یا محکم بستن زانو در کشیدگی حاد مچ پا و پیچ خوردگی های مچ پا می باشند.

اسپلینت اسپایکای انگشت شصت برای موارد زیرکاربرد دارد:

1. استئوآرتریت کارپومتاکارپال انگشت شصت
2. تنوسینوویت دکوروین
3. بیماران مشکوک به شکستگی اسکافوئید

اسپلینت مچ دست در درمان کوتاه مدت علائم سندرم تونل کارپال موثر است اگرچه ممکن است از سایر درمانهای حمایتی موثرتر نباشد.

دکتر فاطمه دهقانی فیروزآبادی
پزشک عمومی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

هیپوترمی یک بیماری عمومی است و زمانی رخ می دهد که یک فرد برای مدت طولانی در معرض سرما قرار بگیرد. میانگین دمای طبیعی بدن 37 درجه سانتی گراد است. هیپوترمی زمانی رخ می دهد که دمای بدن به زیر 35 درجه برسد. حتی دمای محیطی بالاتر از 4 درجه نیز سبب هیپوترمی می شود. هیپوترمی معمولا به دلیل خیس شدن، عرق کردن یا افتادن در آب سرد رخ می دهد. ممکن است فرد متوجه فاجعه ای که در حال اتفاق افتادن است نباشد و فرصت اقدامات حیاتی را از دست بدهد. هیپوترمی در صورت عدم بهبودی سبب حمله قلبی، آسیب کبدی، نارسایی کلیه و یا مرگ می شود.

هیپوترمی با سرمازدگی متفاوت است. هنگام وقوع هیپوترمی سرمازدگی نیز می تواند ایجاد شود. در سرما زدگی بخش هایی از بدن در مواجه با سرما آسیب می بینند. بینی، گوش، انگشتان دست و پا از اندام های مستعد سرمازدگی هستند. علایم شامل احساس بی حسی، سفتی و تغییر رنگ پوست به سفید یا خاکستری مایل به زرد در محل آسیب دیده است و در طولانی مدت صدمات شدیدتری به بدن وارد شده یا گاهی به قطع عضو ختم می شود. در هر صورت هیپوترمی نیز مشکل جدی ای است و نیاز فوری به مراقبت های پزشکی دارد.

علایم هیپوترمی

علایم هشدار دهنده عبارتند از:

• لرزش شدید
• کند شدن حرکت
• تکلم نامفهوم
• خستگی و کمبود انرژی ناگهانی
• از دست دادن هوشیاری و سردرگمی
• از دست دادن حافظه و تمرکز
• پوست به رنگ قرمز روشن و سرد (در محله پیشرفته تر به رنگ آبی روشن)
• تنفس و ضربان قلب آرام و کوتاه

تشخیص این علایم در نوزادان و افراد مسن دشوار است.

چه عواملی باعث هیپوترمی می شود؟

هیپوترمی در اثر افت دمای بدن ایجاد می شود. در این هنگام بدن با استفاده از انرژی ذخیره شده در خود سبب تولید گرما می شود تا جایی که دیگر امکان گرم شدن وجود نداشته باشد. شرایط متفاوتی برای وقوع این حالات وجود دارد.

هیپوترمی حاد

زمانی رخ می دهد که دمای بدن به طور ناگهانی کاهش یابد مانند افتادن در آب سرد، خیس شدن ناگهانی یا ماندن در هوای سرد. کوهنوردان، شکارچیان، بی خانمان ها و افرادی که برای مدت طولانی در معرض سرما قرار می گیرند از جمله افراد در معرض خطر هستند.

هیپوترمی مزمن

هنگامی که دمای بدن در طول یک بازه زمانی کاهش پیدا کند هیپوترمی مزمن اتفاق می افتد. افراد سالخورده و نوزادان که دیر تر گرم می شوند و افراد کم درآمدکه لباس گرم یا مناسبی در اختیار ندارند، با قرار گرفتن در معرض سرما به مدت طولانی، دچار هیپوترمی مزمن می شوند.

هیپوترمی ناشی از خستگی

هنگامی که بدن قدرت کافی برای تولید گرما نداشته باشد، دچار افت دما می شود. افراد بیمار و کسانی که داروهای متفاوتی مصرف می کنند در معرض خطر هستند.

هیپوترمی بعد از جراحی

حفظ دمای مناسب بدن پس از بیهوشی دشوار است و هنگامی که دمای بدن پس از عمل جراحی در بیمارستان کاهش یابد هیپوترمی ایجاد می شود.

هیپوترمی چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر گمان می کنید شخصی دچار هیپوترمی شده درجه حرارت بدن او را اندازه بگیرید. دمای بدن کمتر از 35 درجه سانتی گراد، نشان دهنده هیپوترمی خواهد بود و فورا با اورژانس تماس بگیرید. معاینه بدنی و پرسش راجع به وضعیت محیطی بیمار توسط پزشک به تشخیص هیپوترمی کمک خواهد کرد. پزشک همچنین آزمایشات دیگری را برای تشخیص بهتر وضعیت بیمار تجویز خواهد کرد:

• تست دما: تعیین دمای گوش یا رکتوم (مقعد) بیمار توسط پزشک یا پرستار، دقیق ترین سطح دما را نشان می دهد.
• الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب (EKG): در این آزمایش با استفاده از امواج الکتریکی، مشخص می شود که ضربان قلب بیمار نرمال است یا خیر.
• رادیولوژی از قفسه سینه: تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه میزان جراحات و آسیب دیدگی های قفسه سینه و اندام های اطراف را مشخص خواهد کرد.
• آزمایش خون: این آزمایش محتویات خون را بررسی می کند.
• سی تی اسکن: در این آزمایش از اشعه X برای بررسی آسیب های داخلی یا سایر مشکلات سلامت استفاده می شود.
• تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI): با استفاده از امواج سایر آسیب ها مانند ضربه مغزی را نشان می دهد.

آیا می توان از هیپوترمی جلوگیری کرد؟

هیپوترمی تا حد زیادی قابل پیش گیری است. مواردی که سبب کاهش خطر می شود شامل:

• خود را برای مواجه با هوای سرد آماده کنید. در روز های سرد چند لایه لباس بپوشید و از لباس و کلاه گرم استفاده کنید.
• لباس های زمستانی مناسب شامل دستکش، پالتو، دو جفت جوراب غیر پنبه ای، شال گردن و کلاه برای پوشاندن گوش.
• اگر خیس شدید، فوراً لباس خود را عوض کنید و به دنبال محلی گرم و سرپوشیده باشید.
• هنگام مسافرت وسایلی مانند لباس، غذا، آب و پتوی اضافی در ماشین خود داشته باشید. اگر در اتومبیل خود گیر افتاده اید، بلافاصله برای کمک تماس بگیرید. در ماشین خود بمانید. بخاری ماشین را هر یک ساعت به مدت 10 دقیقه روشن کنید تا در مصرف بنزین صرفه جویی شود. مطمئن شوید که لوله اگزوز ماشین توسط برف مسدود نشده باشد زیرا سبب مسمومیت با مونوکسید کربن می شود.
• از خوردن برف و مصرف الکل خودداری کنید. زیرا باعث کاهش دمای بدن می شود.
• در سرمای زیاد برای تولید گرمای بیشتر و ذخیره انرژی توسط بدن، فعالیت بیشتری داشته باشید.
• دمای محیط منزل خود را بالاتر از 20 درجه سانتی گراد نگه دارید. درها و دریچه های اتاق هایی که استفاده نمی کنید را ببندید. این کار سبب حفظ گرما و صرفه جویی در هزینه می شود.
• مراقب نوزادان و افراد مسن باشید. مطمئن شوید که بدن آن ها خشک و کاملا گرم باشد و تغذیه و لباس کافی داشته باشند.

درمان هیپوترمی

اگر گمان کردید خود یا شخص دیگری دچار هیپوترمی شده است فورا با اورژانس تماس بگیرید. علاوه بر این:

• هرچه سریعتر فرد را به مکان گرم منتقل کنید.
• لباس های خیس فرد را درآورید و لباس گرم به او بپوشانید.
• کل بدن او را با پتوی گرم بپوشانید یا در صورت امکان از پتو برقی یا پد گرمکن استفاده کنید.
• اگر به پتو دسترسی ندارید از گرمای بدن خود برای گرم کردن او استفاده کنید.
• اگر هوشیار است سعی کنید به او سوپ یا نوشیدنی های گرم مانند آب گرم، چای یا قهوه بدهید و از مصرف الکل برای او جلوگیری کنید.

تنفس فرد را بررسی کنید. اگر تنفس بسیار کند یا متوقف شده است فورا اقدامات احیای قلبی-ریوی (CPR) را تا زمانی که کمک برسد انجام دهید.

بیمارستان ممکن است درمان های دیگری مانند تزریق مایعات گرم یا اکسیژن به بدن یا گرم کردن خون بیمار توسط دستگاه به بیمار را ارائه دهد.

سبک زندگی با هیپوترمی

هیپوترمی را می توان بدون عارضه درمان کرد. گاهی هیپوترمی شدید نیاز به درمان طولانی مدت خواهد داشت. بییماری هایی که سبب هیپوترمی می شوند باید درمان شوند.

سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

• با پوشیدن لباس های گرم تا چه مدت می توانم با خیال در فضای آزاد بمانم؟
• چگونه می توانم تفاوت بین هیپوترمی و سرمازدگی را بیان کنم؟
• آیا هیپوترمی باعث بی حسی می شود؟
• اگر هیپوترمی درمان نشود تا چه مدت فرد می تواند زنده بماند؟

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

بیماری آنفولانزا عفونت تنفسی واگیرداری است که ویروس آنفولانزا در بینی، گلو و ریه ایجاد می کند. باورهای غلط زیادی پیرامون آنفولانزا وجود دارد. به عنوان مثال، برخی گمان می کنند که آنفولانزا همان آنفولانزای معده یا رودل است، درحالی که آنفولانزای معده یک بیماری عفونی معده است که در اثر مسمومیت یا عفونت ویروسی مانند نوروویروس ایجاد می شود. بسیاری از افراد نیز واکسن آنفولانزا را قبول ندارند. سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کند که همه افراد بالای سن 6 ماهگی واکسینه شوند. واکسن آنفولانزا به دو صورت تزریقی و استنشاقی (LAIV4) وجود دارد.

رایج ترین تصورات اشتباه در مورد آنفلوانزا

باور نادرست - 1- آنفولانزا همان سرماخوردگی است و خطری ندارد.

سرماخوردگی و آنفولانزا اغلب اوقات به دلیل بعضی علایم و روش های درمان مشابه، با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. سرماخوردگی معمولا طولانی تر و خفیف تر است اما آنفولانزا شروع سریعی دارد و علایم آن به مراتب شدیدتر از سرماخوردگی بوده و به مدت 2 تا 3  روز طول خواهد کشید. همچنین آنفولانزا مسری است و می تواند بسیار خطرناک باشد.

علایم آنفلوانزا شامل موارد زیر است:

• تب 38 درجه سلسیوس یا بالاتر.
• لرز و عرق.
• تهوع و استفراغ.
• سردرد و دردهای عضلانی.
• درد قفسه سینه.
• سرفه.
• گرفتگی بینی.
• از دست دادن اشتها.

باور نادرست - 2- آنفولانزا کشنده نیست

آنفولانزا در موارد شدید و پرخطر می تواند کشنده باشد. افرادی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند شامل:

• نوزادان و کودکان تا سن 4 سالگی.
• افراد بالای 65 سال.
• زنان باردار و شیرده.
• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• افراد مبتلا به یک بیماری مزمن.
• افرادی که در یک مرکز مراقبت طولانی مدت همچون سرای سالمندان زندگی می کنند.

این افراد در معرض خطر بیشتر مرگ و میر ناشی از آنفولانزا هستند. دریافت واکسن سالانه آنفولانزا از بروز خطرات و عوارض شدید ناشی از آن جلوگیری می کند و زمان بهبودی را کاهش می دهد.

در صورتی که مشکل بخصوصی نداشته باشید حتما واکسن بزنید تا از خودتان و اطرافیانتان محافظت شود. دریافت واکسن بخصوص برای افرادی که مشغول به کار در مراکز مراقبت های بهداشتی یا در مواجه با افراد پر خطر هستند ضروری است.

باور نادرست - 3- اگر واکسن بزنید، به آنفولانزا مبتلا نمی شوید.

واکسن به پیشگیری از آنفولانزا کمک می کند و دریافت هرساله آن شما را مصون می دارد. با این حال باز هم امکان ابتلا به انواع دیگری از ویروس آنفولانزا وجود دارد. گاهی پس از دریافت واکسن به نوع خفیف تری از آن مبتلا می شوید.

موارد دیگری که خطر ابتلا به آنفولانزا را کاهش می دهد:

• شستشوی مرتب دست ها.
• پوشاندن دهان با دستمال هنگام عطسه و سرفه.
• پاک کردن سطوح و اشیاء با اسپری ضدعفونی.
• استفاده از ضدعفونی کننده دست.
• شستشوی جداگانه لباس های افراد مبتلا.
• رعایت فاصله مناسب کودکان و نوزادان با افراد بیمار.

باور نادرست - 4- مصرف ویتامین C از ابتلا به آنفولانزا جلوگیری می کند.

ویتامین ها نمی توانند مانع ابتلا به آنفولانزا شوند.

باور نادرست - 5- واکسن سبب ابتلا به آنفولانزا می شود.

شما هرگز با دریافت واکسن تزریقی آنفولانزا، به آن مبتلا نخواهید شد. این واکسن حاوی ویروس کشته شده است که شما را آلوده نخواهد کرد. واکسن استنشاقی که به صورت اسپری بینی دریافت می شود از ویروس های زنده اما ضعیف ساخته شده اند که این نوع هم نمی تواند سبب بیماری شما شود.

اگرچه واکسن سبب بیماری آنفولانزا نمی شود اما می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. ممکن است ناحیه تزریقی قرمز، متورم و یا زخم شود یا برای مدت کوتاهی دچار درد عضلانی، سر درد یا تب خفیف شوید. این علایم به دنبال دفاع بدن در برابر ویروس جدید ایجاد می شوند. گاهی علایم در برخی افراد به صورت آنفولانزای خفیف یا سرماخوردگی بروز می دهد.

باور نادرست - 6- استفاده از واکسن در مواقع بارداری یا شیردهی ممنوع است.

اگر قصد باردار شدن دارید یا در دوران بارداری یا شیردهی به سر می برید، حتما از واکسن آنفولانزا استفاده کنید. تزریق واکسن برای شما و نوزادتان کاملا بی خطر است. اگر واکسن نزدید و به آنفولانزا مبتلا شدید احتمال ابتلای نوزادتان وجود دارد. در این صورت پزشک داروی ضد ویروس یا رژیم غذایی خاصی را برای کاهش علایم تجویز خواهد کرد.

باور نادرست - 7- افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، نمی توانند از واکسن آنفولانزا استفاده کنند.

محتوای آلرژن تخم مرغ در واکسن آنفولانزا بسیار کم است. ایجاد واکنش پس از دریافت واکسن تزریقی در کودکان و بزرگسالانی که به تخم مرغ حساسیت دارند نادر است. اگر در معرض خطر هستید، پزشکان توصیه می کنند که واکسن تزریقی خود را در مطب و در حضور پزشک دریافت کنید. در این صورت آن ها در مواجه با هرگونه واکنشی اقدامات لازم را انجام می دهند.

باور نادرست - 8- اگر سالم هستید نیازی به واکسن آنفولانزا ندارید.

برخورداری از سلامتی کامل نمی تواند شما را از ابتلا به آنفولانزا مصون بدارد. عفونت آنفولانزا به راحتی قابل انتقال است و ممکن است به شما نیز سرایت کند. لازم است تمامی افراد در سنین 6 ماه به بالا بجز موارد نادر از واکسن آنفولانزا استفاده کنند.

باور نادرست - 9- اگر به آنفولانزا مبتلا هستید یا قبلا به آن دچار شده اید، دیگر بیمار نمی شوید.

ابتلا به نوع خفیف بیماری پس از دریافت واکسن آنفولانزا وجود دارد و پزشک به شما توصیه می کند تا زمان بهبودی صبور باشید. دریافت واکسن آنفولانزا برای بیماران سرطانی نیز مفید است. استفاده از واکسن حتی اگر قبلا نیز به آن مبتلا شده اید حیاتی است و می تواند شما را در برابر چندین نوع ویروس محافظت می کند.

باور نادرست - 10- دریافت سالانه واکسن الزامی نیست

ویروس آنفولانزا هر ساله تغییر شکل می دهد. به همین علت لازم است ابتدای فصل آنفولانزا واکسن مربوط به همان سال را دریافت کنید. شیوع آنفولانزا معمولا در ماه های سردتر سال یعنی از مهر تا پایان اسفند خواهد بود.

باور نادرست - 11- استفاده واکسن آنفولانزا بیش از یک بار در سال، احتمال ابتلا به آن را کمتر می کند.

هیچ تحقیقی مبنی بر این موضوع وجود ندارد اما ممکن است برخی از کودکان یا افراد مسن نیاز به دریافت دو دوز  از واکسن را داشته باشند که بستگی به سن و سابقه پزشکی آن ها دارد. برای اطلاع از این موضوع با پزشک خود صحبت کنید.

باور نادرست - 12- اگر در اواخر فصل آنفولانزا، واکسن بزنید به مدت طولانی تری محافظت خواهید شد.

طبق توصیه سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری، از آنجا که پس از تزریق واکسن بیشتر از دو هفته طول می کشد تا ایمنی ایجاد شود بنابراین مدتی قبل از شروع فصل آنفولانزا و همه گیر شدن بیماری باید واکسن دریافت کنید. با این حال دریافت دیر هنگام واکسن نیز بهتر از این است که اصلا واکسن نزنید.

مواردی که باید در نظر بگیرید

موارد نادری وجود دارند که نمی توانند واکسن دریافت کنند. اگر به سندرم گیلن باره مبتلا هستید نمی توانید واکسن بزنید. این سندرم بر روی اعصاب تأثیر می گذارد. همچنین برخی افراد نیز نسبت به واکسن واکنش شدید نشان می دهند یا دچار عوارض جانبی شدیدی می شوند. اگر جزء این افراد هستید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

اکثر افرادی که به آنفولانزا مبتلا می شوند با استراحت در خانه و به خودی خود بهبود می یابند. نوشیدن مایعات فراوان و استراحت کافی اهمیت زیادی دارد. بزرگسالان می توانند برای کاهش علایم از داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا داروهای مربوط به آنفولانزا استفاده کنند. قبل از مصرف دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می تواند نوع و میزان مصرف دارو را به شما بگوید.

اگر علایم آنفولانزا ادامه دار بود و در معرض خطر قرار گرفتید حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تایید آنفولانزا آزمایش های تشخیصی تجویز می کند.

در صورت موارد زیر علایم آنفولانزا رو به بدتر شدن است:

• طولانی شدن مدت زمان بیماری.
• تب زیاد.
• سخت شدن تنفس.
• تغییر رنگ پوست به رنگ آبی در نوزادان.
• درد یا فشار مداوم در قفسه سینه.
• بیهوش شدن و غش کردن
• تغییر در وضعیت روانی مانند بیدار نشدن از خواب، گیجی و گنگی.
• استفراغ مداوم.
• درد شدید سینوسی در صورت.
• تورم غدد در گردن یا فک.
• گوش درد.

سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

• آیا می توانم واکسن آنفولانزا را از فروشگاه های عرضه کننده مواد غذایی یا داروخونه تهیه کنم؟
• آیا ابتلا به آسم خطر ابتلا به آنفولانزا را افزایش می دهد؟
• تفاوت آنفولانزا و عفونت تنفسی در چیست؟

سیه طاهره میرصالحی
کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

سیروز نوعی بیماری کبدی است و زمانی اتفاق می افتد که سلول های کبدی آسیب دیده باشند و بدن قادر به ترمیم بافت کبد نباشد. به دنبال از بین رفتن بافت کبدی، بافت های همبند ایجاد شده در محل زخم و تجمع آن ها از جریان خون مناسب جلوگیری می کند. در این صورت کبد دیگر نمی تواند از عهده وظایف خود یعنی دفع سموم و ضایعات از خون برآید.

افزایش فشار خون ورید پورت یکی از عوارض اصلی سیروز کبدی است. این بیماری یک نوع فشار خون بالا در رگ های پورتال است که از این طریق خون به کبد منتقل می شود. در اثر سیروز، شدت جریان خون کاهش می یابد و بر رگ های پورتال فشار وارد شده که به آن فشار خون پورتال گفته می شود.

علایم سیروز کبدی

این بیماری به مرور زمان اتفاق می افتد و ممکن است در مراحل اولیه علایمی نداشته باشد. در صورت مشاهده هر یک از علایم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• بی اشتهایی
• کاهش وزن
• ضعف و خستگی
• تهوع
• زردی پوست و چشم
• ادرار قهوه ای تیره
• قرمزی کف دست
• بالا آوردن خون
• مشکلات قاعدگی در زنان
• گیجی و تمرکز سخت
• خارش پوست
• تورم یا نفخ در شکم به دلیل آب آوردن شکم

دلایل ابتلا به سیروز کبدی

سه دلیل اصلی می تواند منجر به بروز سیروز کبدی شود:

• بیماری کبد در اثر سوء مصرف الکل: مصرف مکرر و طولانی مدت مشروبات الکلی باعث بروز بیماری سیروز کبدی می شود.
• بیماری کبد چرب: اضافه وزن و چاقی سبب تجمع چربی ها در کبد می شود. افراد مبتلا به دیابت، کلسترول بالا یا فشار خون بالا نیز در معرض خطر هستند.
• هپاتیت B و C: عفونت های ویروسی هستند که می توانند زمینه ساز بروز سیروز کبدی شوند.

دلایل دیگری که سبب بروز سیروز می شوند:

• برخی بیماریهای ژنتیکی مانند بیماری ویلسون یا هپاتیت های خود ایمنی
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مواد شیمیایی و سمی
• عفونت های ناشی از انگل ها
• استفاده مداوم از برخی داروهای خاص
• برخی از نقایص مادرزادی قلب یا نارسایی مزمن قلب

تشخیص سیروز کبدی و فشار خون پورتال

سیروز کبدی معمولا پس از انجام معاینه عمومی ساده و آزمایش خون عادی، مشخص می شود. پزشکان برای تشخیص این بیماری چند آزمایش دیگر نیز تجویز می کنند که شامل موارد زیر هستند:

آزمایش خون که توسط آن بیماری هپاتیت، سطح غیر طبیعی آنزیم یا گلبول های غیر طبیعی خون مشخص می شوند. عکس برداری (سونوگرافی) که سیروز کبدی در آن تشخیص داده می شود. بیوپسی یا نمونه برداری از بافت کبد که برای تشخیص شدت و میزان آسیب دیدگی کبد بکار می رود. بررسی فشار خون پورتال با انجام آزمایشات دیگر، بررسی مایع اضافی شکمی (آسیت) و آندوسکوپی نیز به تشخیص سیروز کبدی کمک خواهند کرد.

پیشگیری از ابتلا به سیروز کبدی

تغییر سبک زندگی مانند پرهیز از مصرف الکل، رژیم غذایی سالم، محافظت خود در برابر بیماری هپاتیت، حفظ تناسب وزن و کاهش چربی بدن سبب پیشگیری از ابتلا به سیروز کبدی می شوند.

درمان سیروز کبدی و فشار خون پورتال

درمان سیروز کبدی با تسکین علایم بیماری و پیشگیری از عوارض و آسیب های ناشی از آن انجام می شود. در سیروز کبدی مسیر عبور خون از طریق رگ های پورتال متوقف می شود و بجای اینکه خون از طریق رگ های خونی به قلب بازگردد به طرف رگ های معده، مری یا روده جریان می یابد. افزایش شدت جریان خون در این مسیر سبب تورم  می شود. گاهی فشار خون بالا در این رگ ها سبب پارگی رگ و خونریزی می شود که می تواند کشنده باشد.

پزشکان برای پیشگیری از پارگی رگ داروهای خاصی تجویز می کنند. این داروها برای همه افراد مناسب نیستند زیرا عوارض جانبی زیادی دارند یا می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند. در صورتی که فشار خون بالا باشد پزشک داروی کاهش فشار خون و در صورت ابتلا به هپاتیت، داروی ضد ویروس تجویز می کند. بسته به علت سیروز ممکن است به داروهای دیگری نیز احتیاج باشد.

جراحی در صورت عدم درمان با دارو انجام می شود که در آن فشار خون با قطع جریان خون در رگ های خونی، کاهش می یابد. در این روش پزشک با وارد کردن یک لوله بلند و باریک از طریق دهان به سمت معده نوارهای لاستیکی یا مواد شیمیایی خاصی را در رگ های خونی متورم تزریق می کند.

روش دیگر TIPS (transjugular intrahepatic portosystemic shunt) کارگذاشتن رابط عروقی بین ورید پورت و وریدهای اصلی شکمی از طریق کاتتر ورید ژوگولار می باشد.

اگر رگ های خونی پاره شده باشند با جراحی، ترمیم و خونریزی متوقف خواهد شد.
در صورتی که عمل جراحی موثر نباشد یا نارسایی کبدی ادامه داشته باشد، پیوند کبد آخرین راه حل درمان خواهد بود.

سبک زندگی با سیروز کبدی و فشار خون پورتال

سیروز کبدی غیرقابل درمان است. اما با رعایت یک سری نکات و برنامه درمانی مشخصی می توان از پیشرفت علایم و آسیب بیشتر ناشی از بیماری جلوگیری کرد.

اگر بیمار هستید از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید زیرا میزان آسیب به کبد را افزایش می دهد. از مصرف آنتی بیوتیک ها، قرص های ضدبارداری و داروهای دیگر بدون مشورت با پزشک بپرهیزید. با کمک پزشک رژیم غذایی خاصی را دنبال کنید و از میزان قند و پروتئین مصرفی خود مطلع شوید. اگر ورم شکمی دارید از  مصرف نمک یا سدیم خودداری کنید. گاهی پزشک از روش غربالگری برای تشخیص سرطان کبد استفاده می کند. این بیماری در صورت عدم کنترل وخیم تر شده و با نابودی کبد، کما یا مرگ تهدید جدی برای زندگی خواهد بود.

سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

• آیا به عمل جراحی یا پیوند کبد نیاز دارم؟
• آیا با تغییر سبک زندگی می توانم بر این بیماری غلبه کنم؟
• چه نوع ورزشی برای من مفید است؟
• چه داروهایی را نباید مصرف کنم؟
• آیا می توانم مشروبات الکلی مصرف کنم؟
• اگر علائم من بدتر شود چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

در سه دهه گذشته شیوع دیابت نوع دو در کودکان و نوجوانان در سراسر جهان افزایش یافته است. این افزایش همزمان با اپیدمی چاقی بوده است.

انجمن دیابت توصیه به انجام غربالگری برای دیابت نوع دو از سن 10 سالگی دارند و برای کودکانی که دارای اضافه وزن یا چاقی به همراه دو عامل خطرساز دیگر برای دیابت هستند توصیه به شروع غربالگری از سن بلوغ کردند.

معیارهای تشخیصی شامل:

1. قند خون ناشتای مساوی یا بیشتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر
2. سطح گلوکز خون دو ساعته بالاتر از 200 میلی گرم در لیتر در آزمایش تحمل گلوکز خوراکی
3. سطح بالاتر از 6.5 درصد  A1C
4. سطح گلوکز خون مساوی یا بیشتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر به علاوه علائم پرادراری، پرنوشی یا کاهش وزن غیرقابل انتظار

مدیریت درمان باید شامل رویکرد چند مرحله ای باشد:

1. مشاوره تغذیه ای و ورزشی باید در زمان تشخیص شروع شود و به صورت مداوم ادامه داشته باشد.
2. اولین خط درمان، تجویز متفورمین همراه با تغییرات شیوه زندگی است.

درمان با انسولین درموارد زیر کاربرد دارد:

1. در صورت وجود علائم کتوز یا کتواسیدوز
2. چنانچه بیمار دچار هیپرگلایسمی شدید باشد:

• سطح بالاتر از9 درصد A1C
• سطح گلوکز خون بدون ناشتایی مساوی یا بالاتر از 250 میلی گرم در دسی لیتر

منبع

آمبلیوپی که تنبلی چشم نیز نامیده می شود به کاهش یا از دست رفتن بینایی در یک یا هر دو چشم گفته می شود. این اختلال شایع ترین علت از بین رفتن بینایی چشم در کودکان و بزرگسالان است.

چه عواملی باعث ایجاد آمبولیوپی می شود؟

انحراف چشم و ضعیف بودن یکی از چشم ها می توانند رشد و تکامل طبیعی دستگاه بینایی را متوقف کنند و باعث شوند چشم، بینایی کامل و طبیعی نداشته باشد و به اصطلاح پس از مدتی تنبل شود.

تشخیص آمبلیوپی در کودکان

اگر فرزندتان در بینایی خود دچار مشکل است، به محض تشخیص او را نزد متخصص برده و تحت درمان قرار دهید. درمان به موقع می تواند به جلوگیری از نابینایی فرزندتان کمک کند. از جمله مواردی که باید با پزشک در میان بگذارید:

• فرزندم اجسام را به چشم خود نزدیک می کند تا آن ها را ببیند.
• سر خود را برای دیدن اجسام کج می کند یا برای دید بهتر اخم می کند.
• هنگام دیدن اجسام چشم هایش را مدام به چپ و راست حرکت می دهد.
• زمانی که در اتاق قدم می زنم قادر به دیدن من نیست.

تشخیص آمبلیوپی توسط پزشک

اگر فرزندتان قادر نباشد اجسام را از نزدیک ببیند یا در نمودار بینایی خود مشکلی داشته باشد، پزشک تست بینایی را تجویز می کند.

درمان آمبلیوپی

درمان می تواند شامل بستن چشم سالم یا چکاندن قطره در چشم سالم باشد. این کار به افزایش دید چشم تنبل کمک کرده و مغز را مجبور به دریافت اطلاعات از چشم آمبلیوپ (تنبل) می کند. گاهی لازم است از جراحی برای درمان استفاده شود. متخصص چشم، مناسب ترین درمان را برای فرزندتان در نظر می گیرد. مراجعه منظم و مداوم به چشم پزشک جهت بهبود بینایی حتی پس از درمان نیز بسیار اهمیت دارد.

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

خانم های باردار در دوران بارداری جهت موارد حاد و شایع به پزشکان خود مراجعه می کنند.
این شرایط حاد ممکن است در اثر حاملگی (مسائل مربوط به بارداری) ایجاد شوند و یا در دوران بارداری بدتر شوند (مسائل تشدید شده ناشی از بارداری) و یا نیاز به توجه بیشتر در دوران بارداری به خاطر احتمال آسیب به مادر و جنین باشد.

پزشکان در مراکز درمانی باید آگاه به تشخیص های افتراقی در بیماری های مرتبط و غیرمرتبط با مسائل زنان و زایمان در دوران بارداری باشند.

پزشک خانواده می تواند مشکلات غیرمرتبط با زنان و زایمان را در بیماران باردار ارزیابی و درمان کند و بیماران باردار با مشکلات زنان و زایمان را به پزشکان متخصص زنان و زایمان ارجاع دهند.

بررسی علائم و نشانه های هشداردهنده، ضمن توجه به سن بارداری، و در نهایت تصمیم گیری مشترک بین پزشک و بیمار، یک رویکرد طبقه بندی شده در بیمار باردار است.

اصلاح شیوه ی زندگی، ایمن ترین و اولین خط درمان در بیماران باردار با مسائل گوارشی و حالت تهوع و استفراغ محسوب می شود، سپس روش های درمانی کم خطر مانند ویتامین ب6 (پیریدوکسین) و داکسیلامین جهت حالت تهوع و آنتی اسیدهای غیر سالیسیلاتی (ترکیبات بیسموت سالیسیلات دار هستند) برای ریفلاکس معده استفاده می شود.

سایر شرایط رایج در دوران بارداری با روش های کم خطر شامل موارد زیر است:

استفاده از آنتی هیستامین ها یا استروئیدهای موضعی برای ضایعات پوستی، سفالوسپورین های نسل اول یا آموکسی سیلین برای عفونت ادراری، فیزیوتراپی و استامینوفن برای کمردرد و سردرد.

دکتر فاطمه دهقانی فیروزآبادی
پزشک عمومی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

تقریبا 25 درصد از بزرگسالان دچار درد زانو هستند و شیوع درد زانو در طی 20 سال گذشته تقریبا 65 درصد افزایش داشته است و سالانه تقریبا 4 میلیون افراد به دلیل درد زانو به مراکز درمانی مراجعه می کنند.

در ارزیابی اولیه، باید علل اورژانسی بررسی و ارجاع داده شوند.

جنبه های اصلی در بررسی شرح حال بیمار شامل موارد زیر است:

1. سن
2. محل، شروع، مدت زمان و کیفیت درد زانو
3. علائم مکانیکی و سیستمیک همراه
4. سابقه تورم زانو
5. سابقه ضربه به زانو
6. سابقه جراحی یا بیماری قبلی

بیمارانی که نیاز به مراجعه اورژانسی دارند شامل:

1. تورم ، درد شدید زانو و بی ثباتی یا عدم تحمل وزن به دنبال ترومای حاد
2. تب، تورم، اریتم وکاهش محدوده حرکتی ناشی ازعفونت مفصل زانو

بررسی های کلی زیر در معاینه زانو لازم است:

1. لمس و بررسی زانو
2. ارزیابی دامنه حرکت و قدرت زانو
3. بررسی عصبی و عروقی
4. انجام آزمایشات اختصاصی شامل تحریک زانو

تصویربرداری در موارد زیر ضروری است:

1. درد مزمن زانو بیش از شش هفته
2. درد حاد به دنبال ضربه همراه با علائم اورژانسی

سونوگرافی عضلانی و اسکلتی برای ارزیابی موارد زیر به کار می رود:

1. ارزیابی مایع مفصلی
2. کیست ها مانند کیست بیکر
3. بررسی ساختارهای سطحی

 کاربرد داردMRI در موارد زیر

1. موارد اورژانسی در صورت نیاز به جراحی
2. درد مداوم زانو علی رغم درمان های حمایتی

چنانچه شرح حال اولیه و معاینه فیزیکی تشخیص احتمالی بیماری زانو را مطرح کند، با استفاده از آزمایشات آزمایشگاهی می توان تشخیص را تایید کرد.

دکتر فاطمه دهفانی فیروزآبادی
پزشک عمومی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

بی اختیاری مدفوع ضعف یا عدم کنترل حرکات روده است که منجر به نشت مدفوع در زمان غیر منتظره می شود. این مشکل بیشتر در زنان و افراد مسن از هر دو جنس شایع است.

بسیاری از افرادی که دچار بی اختیاری مدفوع هستند خجالت می کشند تا در مورد این مشکل با پزشک خود مشورت کنند و گمان می کنند هیچ راه حلی برای مشکل آن ها وجود ندارد. درحالیکه درمان های مؤثر بسیاری برای بی اختیاری مدفوع وجود دارد.

علایم بی اختیاری مدفوع

علایم بی اختیاری مدفوع می تواند خفیف باشد مانند مشاهده رگه ها یا لکه های نشتی مدفوع در لباس زیر یا شدید باشد مانند عدم کنترل کل مدفوع.

علت بی اختیاری مدفوع چیست؟

عملکرد روده توسط 3 عامل کنترل می شود: فشار دریچه مقعد، احساس رکتوم (قسمت انتهایی معده) و ظرفیت ذخیره سازی رکتوم.

دریچه مقعد عضله ای است که برای جلوگیری از خروج مدفوع از رکتوم منقبض می شود. این عضله در حفظ اراده در مدفوع کردن نقش مهمی دارد. احساس رکتوم به فرد هشدار می دهد که مدفوع باید دفع شود و زمان مراجعه به دستشویی است. رکتوم می تواند گشاد شده و مدفوع را برای مدتی پس از هشدار رکتوم نگه دارد که به این حالت طرفیت ذخیره سازی رکتوم گفته می شود. بعلاوه فرد باید قادر باشد تا به موقع به دستشویی مراجعه کند. اگر هریک از این عوامل مشکل داشته باشند بی اختیاری مدفوع ایجاد می شود.

آسیب عضلانی یکی از اصلی ترین علل ایجاد بی اختیاری مدفوع است. در زنان این آسیب معمولاً  طی زایمان رخ می دهد. این حالت اغلب در زایمان های سخت که نیاز به استفاده از فورسپس یا اپی زیوتومی است اتفاق می افتد. اپی زیوتومی برشی در دیواره بین مقعد و واژن برای گشادتر کردن مجرای خروجی و تسهیل خروج نوزاد است. آسیب های عضلانی در جراحی های مقعد مانند جراحی هموروئید نیز رخ می دهند. همچنین در افرادی که سندرم روده تحریک پذیر دارند نیز رخ می دهد.

اغلب افراد ضعف عضلانی را نادیده می گیرند. زمانی که عضلات ضعیف باشند بی اختیاری مدفوع در آینده روی خواهد داد. در این حالت ساختار حفاظت کننده در اطراف مقعد نیز شل خواهند بود.

آسیب به اعصابی که عضلات مقعد را کنترل می کنند یا احساس رکتال را تنظیم می کنند نیز یکی دیگر از دلایل اصلی بی اختیاری مدفوع  است.

آسیب عصبی در شرایط زیر رخ می دهد:

• طی زایمان
• زور زدن و فشار شدید و طولانی برای دفع مدفوع
• در بیماری هایی مثل دیابت، تومورهای طناب نخاعی و ام اس (MS)

بی اختیاری مدفوع به وسیله کاهش در حالت ارتجاعی رکتوم ایجاد می شود که باعث کاهش زمان بین احساس دفع و مراجعه به دستشویی می شود. از آنجا که کنترل اسهال سخت تر از مدفوع معمولی است فشار بیشتری برای کنترل آن لازم است و ممکن است سبب بی اختیاری در مدفوع شود.

بی اختیاری مدفوع چگونه تشخیص داده می شود؟

ممکن است پزشک همزمان با معاینات بالینی آزمایش های دیگری مانند مانومتری آنورکتال انجام دهد. در این آزمایش  فشار مقعد، خاصیت ارتجاعی رکتوم و احساس رکتوم ارزیابی می شود. این آزمایشات به تشخیص علت بیماری کمک می کند.

آیا می توان از بی اختیاری مدفوع جلوگیری کرد؟

حتی اگر بتوانید خطر بروز بی اختیاری مدفوع را کاهش دهید اما ممکن است نتوانید از بروز آن جلوگیری کنید. این امر به این دلیل است که شما به هیچ وجه نمی توانید از آسیب عضلات مقعد جلوگیری کنید زیرا علی رغم تلاش های شما برای تقویت عضلات مقعد، آن ها به مرور زمان ضعیف می شوند.

درمان بی اختیاری مدفوع

خوشبختانه برای این مشکل درمان های موثری وجود دارد بنابراین مهم است که شما راجع به این بیماری با پزشک خود صحبت کنید. تلاش برای درمان به تنهایی توسط خودتان معمولاً ناموفق خواهد بود. پزشک یک یا چند مورد از درمان های زیر را توصیه می کند:

تغییر رژیم غذایی: جلوگیری از اسهال و یبوست اغلب اوقات در کنترل بی اختیاری موثر است. تغییر رژیم غذایی مانند تنظیم میزان فیبر مصرفی، نوشیدن مایعات بیشتر و تغییر میزان غذای مصرفی اغلب از اسهال و یبوست جلوگیری می کند.

داروها: پزشک برای درمان بی اختیاری ممکن است مسهل ها، داروهای ضد اسهال یا نرم کننده های مدفوع را برای شما تجویز کند. قبل از مصرف هر دارویی برای درمان بی اختیاری با پزشک خود مشورت کنید.

تمرین روده: ایجاد زمان دفع منظم و مشخص کمک زیادی به شما خواهد کرد. پس از خوردن غذا یا زمان های مشخص به دستشویی بروید یا درمان فیزیکی رکتوم، مقعد انجام دهید. این روش انقباض دریچه شما را اندازه می گیرد که شامل ورزش های خاصی است. این نوع تمرین می تواند عضله دریچه شما را محکم تر کند و به شما اجازه دهد مدفوع خود را راحت تر کنترل کنید.

جراحی: روش های جراحی متعددی وجود دارد که می تواند به  درمان بیماری شما کمک کند. اغلب این جراحی ها ترمیم یا تعویض عضله دریچه را شامل می شود.

سبک زندگی با بی اختیاری مدفوع

بی اختیاری مدفوع فارغ از سن می تواند زندگی شما را از نظر اجتماعی و عاطفی تحت تاثیر قرار دهد. در هر صورت اجازه ندهید که این مشکل شما را منزوی کند. اگر بی اختیاری مدفوع دارید از صحبت با پزشک خجالت نکشید. این یک بیماری قابل درمان است. پزشک می تواند بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کند.

اگر یک برنامه درمانی به طور کامل بی اختیاری مدفوع شما را برطرف نکند بسیاری از محصولات دیگر وجود دارند که به شما کمک می کنند تا با احتیاط آن را پنهان کنید. این موارد شامل لباس زیر یکبار مصرف و استفاده از پوشک برای نشت جزئی مدفوع می باشد.

سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید

• بهترین روش درمانی برای من چیست؟
• مدت زمان درمان من چقدر طول خواهد کشید؟
• چه کارهایی در خانه برای کمک به درمان خود انجام دهم؟
• آیا دارویی وجود دارد که مصرف کنم؟
• آیا تمرینات کمک می کند؟
• مدت زمان بهبودی من پس از جراحی چقدر خواهد بود؟
• آیا پس از عمل مجبور به انجام درمان جسمی خواهم شد؟
• آیا باید فیبر بیشتری مصرف کنم؟

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع

لنفوم سرطانی است که از دستگاه لنفاوی منشا می گیرد. دستگاه لنفاوی شبکه ای از گره های لنفاوی را به صورت  ساختارهای گرد و کوچک در زیر پوست تشکیل می دهد که به طور گسترده ای در سراسر بدن از جمله گردن، زیر بغل، کشاله ران و ... یافت می شوند و نقش کلیدی در سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند. لنفوم انواع مختلفی دارد که معمولاً به عنوان لنفوم غیر هوچکین و لنفوم هوچکین طبقه بندی می شود.

چه کسانی به لنفوم مبتلا می شوند؟

امکان ایجاد لنفوم در همه افراد وجود دارد اما در دو گروه سنی متفاوت شایع تر است: در جوانان (سنین 20 تا 30 سال) و در سنین بالا (بالاتر از 60 سال). مردان نسبت به زنان در معرض خطر بیشتری هستند و درصد ابتلا در افراد سیگاری و چاق نیز در هر دو جنس بالا است.

نشانه های لنفوم چیست؟

لنفوم معمولاً باعث تورم و بزرگی یک یا چند غده لنفاوی می شود. این علایم بیشتر در غدد لنفاوی گردن و زیر بغل به صورت برآمدگی های بزرگتر از حد معمول مشاهده می شوند که اغلب قابل لمس و بدون درد هستند. علایم دیگر لنفوم، احساس خستگی، کاهش وزن غیر قابل توضیح و یا  تعریق غیر عادی در شب به گونه ای که لباس های بیمار خیس می شود.

تشخیص لنفوم

اگر پزشک به لنفوم مشکوک باشد آزمایش خون یا سی تی اسکن تجویز می کند. گاهی پزشک بخش کوچکی از گره لنفاوی متورم را برای بررسی میکروسکوپی از بدن خارج می کند که به این عمل بیوپسی گفته می شود.

درمان لنفوم

معمولا پزشکان بسته به نوع و شدت لنفوم از داروهای داخل وریدی به نام شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده می کنند که برای تابش اشعه به منظور از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده می شود.

آیا می توان آن را درمان کرد؟

لنفوم به طور موثری قابل درمان است. از هر 10 نفر، 7 نفر از بیماران مبتلا به لنفوم غیر هوچکین و از هر 5 نفر، 4 نفر ازبیماران مبتلا به لنفوم هوچکین، پس از تشخیص به مدت 5 سال زنده مانده اند.

آیا پس از درمان نیاز به مراجعه به پزشک دارم؟

بله، اکثر بیماران مبتلا به لنفوم پس از بهبودی دچار عود بیماری می شوند. همچنین به دلیل عوارض جانبی ناخواسته داروها و پرتودرمانی لازم است که به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید.

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع