هیپوترمی چیست؟

هیپوترمی یک بیماری عمومی است و زمانی رخ می دهد که یک فرد برای مدت طولانی در معرض سرما قرار بگیرد. میانگین دمای طبیعی بدن 37 درجه سانتی گراد است. هیپوترمی زمانی رخ می دهد که دمای بدن به زیر 35 درجه برسد. حتی دمای محیطی بالاتر از 4 درجه نیز سبب هیپوترمی می شود. هیپوترمی معمولا به دلیل خیس شدن، عرق کردن یا افتادن در آب سرد رخ می دهد. ممکن است فرد متوجه فاجعه ای که در حال اتفاق افتادن است نباشد و فرصت اقدامات حیاتی را از دست بدهد. هیپوترمی در صورت عدم بهبودی سبب حمله قلبی، آسیب کبدی، نارسایی کلیه و یا مرگ می شود.

هیپوترمی با سرمازدگی متفاوت است. هنگام وقوع هیپوترمی سرمازدگی نیز می تواند ایجاد شود. در سرما زدگی بخش هایی از بدن در مواجه با سرما آسیب می بینند. بینی، گوش، انگشتان دست و پا از اندام های مستعد سرمازدگی هستند. علایم شامل احساس بی حسی، سفتی و تغییر رنگ پوست به سفید یا خاکستری مایل به زرد در محل آسیب دیده است و در طولانی مدت صدمات شدیدتری به بدن وارد شده یا گاهی به قطع عضو ختم می شود. در هر صورت هیپوترمی نیز مشکل جدی ای است و نیاز فوری به مراقبت های پزشکی دارد.

علایم هیپوترمی

علایم هشدار دهنده عبارتند از:

لرزش شدید
کند شدن حرکت
تکلم نامفهوم
خستگی و کمبود انرژی ناگهانی
از دست دادن هوشیاری و سردرگمی
از دست دادن حافظه و تمرکز
پوست به رنگ قرمز روشن و سرد (در محله پیشرفته تر به رنگ آبی روشن)
تنفس و ضربان قلب آرام و کوتاه

تشخیص این علایم در نوزادان و افراد مسن دشوار است.

چه عواملی باعث هیپوترمی می شود؟

هیپوترمی در اثر افت دمای بدن ایجاد می شود. در این هنگام بدن با استفاده از انرژی ذخیره شده در خود سبب تولید گرما می شود تا جایی که دیگر امکان گرم شدن وجود نداشته باشد. شرایط متفاوتی برای وقوع این حالات وجود دارد.

هیپوترمی حاد

زمانی رخ می دهد که دمای بدن به طور ناگهانی کاهش یابد مانند افتادن در آب سرد، خیس شدن ناگهانی یا ماندن در هوای سرد. کوهنوردان، شکارچیان، بی خانمان ها و افرادی که برای مدت طولانی در معرض سرما قرار می گیرند از جمله افراد در معرض خطر هستند.

هیپوترمی مزمن

هنگامی که دمای بدن در طول یک بازه زمانی کاهش پیدا کند هیپوترمی مزمن اتفاق می افتد. افراد سالخورده و نوزادان که دیر تر گرم می شوند و افراد کم درآمدکه لباس گرم یا مناسبی در اختیار ندارند، با قرار گرفتن در معرض سرما به مدت طولانی، دچار هیپوترمی مزمن می شوند.

هیپوترمی ناشی از خستگی

هنگامی که بدن قدرت کافی برای تولید گرما نداشته باشد، دچار افت دما می شود. افراد بیمار و کسانی که داروهای متفاوتی مصرف می کنند در معرض خطر هستند.

هیپوترمی بعد از جراحی

حفظ دمای مناسب بدن پس از بیهوشی دشوار است و هنگامی که دمای بدن پس از عمل جراحی در بیمارستان کاهش یابد هیپوترمی ایجاد می شود.

هیپوترمی چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر گمان می کنید شخصی دچار هیپوترمی شده درجه حرارت بدن او را اندازه بگیرید. دمای بدن کمتر از 35 درجه سانتی گراد، نشان دهنده هیپوترمی خواهد بود و فورا با اورژانس تماس بگیرید. معاینه بدنی و پرسش راجع به وضعیت محیطی بیمار توسط پزشک به تشخیص هیپوترمی کمک خواهد کرد. پزشک همچنین آزمایشات دیگری را برای تشخیص بهتر وضعیت بیمار تجویز خواهد کرد:

تست دما: تعیین دمای گوش یا رکتوم (مقعد) بیمار توسط پزشک یا پرستار، دقیق ترین سطح دما را نشان می دهد.
الکتروکاردیوگرافی یا نوار قلب (EKG): در این آزمایش با استفاده از امواج الکتریکی، مشخص می شود که ضربان قلب بیمار نرمال است یا خیر.
رادیولوژی از قفسه سینه: تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه میزان جراحات و آسیب دیدگی های قفسه سینه و اندام های اطراف را مشخص خواهد کرد.
آزمایش خون: این آزمایش محتویات خون را بررسی می کند.
سی تی اسکن: در این آزمایش از اشعه X برای بررسی آسیب های داخلی یا سایر مشکلات سلامت استفاده می شود.
تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI): با استفاده از امواج سایر آسیب ها مانند ضربه مغزی را نشان می دهد.

آیا می توان از هیپوترمی جلوگیری کرد؟

هیپوترمی تا حد زیادی قابل پیش گیری است. مواردی که سبب کاهش خطر می شود شامل:

خود را برای مواجه با هوای سرد آماده کنید. در روز های سرد چند لایه لباس بپوشید و از لباس و کلاه گرم استفاده کنید.
لباس های زمستانی مناسب شامل دستکش، پالتو، دو جفت جوراب غیر پنبه ای، شال گردن و کلاه برای پوشاندن گوش.
اگر خیس شدید، فوراً لباس خود را عوض کنید و به دنبال محلی گرم و سرپوشیده باشید.
هنگام مسافرت وسایلی مانند لباس، غذا، آب و پتوی اضافی در ماشین خود داشته باشید. اگر در اتومبیل خود گیر افتاده اید، بلافاصله برای کمک تماس بگیرید. در ماشین خود بمانید. بخاری ماشین را هر یک ساعت به مدت 10 دقیقه روشن کنید تا در مصرف بنزین صرفه جویی شود. مطمئن شوید که لوله اگزوز ماشین توسط برف مسدود نشده باشد زیرا سبب مسمومیت با مونوکسید کربن می شود.
از خوردن برف و مصرف الکل خودداری کنید. زیرا باعث کاهش دمای بدن می شود.
در سرمای زیاد برای تولید گرمای بیشتر و ذخیره انرژی توسط بدن، فعالیت بیشتری داشته باشید.
دمای محیط منزل خود را بالاتر از 20 درجه سانتی گراد نگه دارید. درها و دریچه های اتاق هایی که استفاده نمی کنید را ببندید. این کار سبب حفظ گرما و صرفه جویی در هزینه می شود.
مراقب نوزادان و افراد مسن باشید. مطمئن شوید که بدن آن ها خشک و کاملا گرم باشد و تغذیه و لباس کافی داشته باشند.

درمان هیپوترمی

اگر گمان کردید خود یا شخص دیگری دچار هیپوترمی شده است فورا با اورژانس تماس بگیرید. علاوه بر این:

هرچه سریعتر فرد را به مکان گرم منتقل کنید.
لباس های خیس فرد را درآورید و لباس گرم به او بپوشانید.
کل بدن او را با پتوی گرم بپوشانید یا در صورت امکان از پتو برقی یا پد گرمکن استفاده کنید.
اگر به پتو دسترسی ندارید از گرمای بدن خود برای گرم کردن او استفاده کنید.
اگر هوشیار است سعی کنید به او سوپ یا نوشیدنی های گرم مانند آب گرم، چای یا قهوه بدهید و از مصرف الکل برای او جلوگیری کنید.

تنفس فرد را بررسی کنید. اگر تنفس بسیار کند یا متوقف شده است فورا اقدامات احیای قلبی-ریوی (CPR) را تا زمانی که کمک برسد انجام دهید.

بیمارستان ممکن است درمان های دیگری مانند تزریق مایعات گرم یا اکسیژن به بدن یا گرم کردن خون بیمار توسط دستگاه به بیمار را ارائه دهد.

سبک زندگی با هیپوترمی

هیپوترمی را می توان بدون عارضه درمان کرد. گاهی هیپوترمی شدید نیاز به درمان طولانی مدت خواهد داشت. بییماری هایی که سبب هیپوترمی می شوند باید درمان شوند.