بی اختیاری مدفوع چیست؟

بی اختیاری مدفوع ضعف یا عدم کنترل حرکات روده است که منجر به نشت مدفوع در زمان غیر منتظره می شود. این مشکل بیشتر در زنان و افراد مسن از هر دو جنس شایع است.

بسیاری از افرادی که دچار بی اختیاری مدفوع هستند خجالت می کشند تا در مورد این مشکل با پزشک خود مشورت کنند و گمان می کنند هیچ راه حلی برای مشکل آن ها وجود ندارد. درحالیکه درمان های مؤثر بسیاری برای بی اختیاری مدفوع وجود دارد.

علایم بی اختیاری مدفوع

علایم بی اختیاری مدفوع می تواند خفیف باشد مانند مشاهده رگه ها یا لکه های نشتی مدفوع در لباس زیر یا شدید باشد مانند عدم کنترل کل مدفوع.

علت بی اختیاری مدفوع چیست؟

عملکرد روده توسط 3 عامل کنترل می شود: فشار دریچه مقعد، احساس رکتوم (قسمت انتهایی معده) و ظرفیت ذخیره سازی رکتوم.

دریچه مقعد عضله ای است که برای جلوگیری از خروج مدفوع از رکتوم منقبض می شود. این عضله در حفظ اراده در مدفوع کردن نقش مهمی دارد. احساس رکتوم به فرد هشدار می دهد که مدفوع باید دفع شود و زمان مراجعه به دستشویی است. رکتوم می تواند گشاد شده و مدفوع را برای مدتی پس از هشدار رکتوم نگه دارد که به این حالت طرفیت ذخیره سازی رکتوم گفته می شود. بعلاوه فرد باید قادر باشد تا به موقع به دستشویی مراجعه کند. اگر هریک از این عوامل مشکل داشته باشند بی اختیاری مدفوع ایجاد می شود.

آسیب عضلانی یکی از اصلی ترین علل ایجاد بی اختیاری مدفوع است. در زنان این آسیب معمولاً طی زایمان رخ می دهد. این حالت اغلب در زایمان های سخت که نیاز به استفاده از فورسپس یا اپی زیوتومی است اتفاق می افتد. اپی زیوتومی برشی در دیواره بین مقعد و واژن برای گشادتر کردن مجرای خروجی و تسهیل خروج نوزاد است. آسیب های عضلانی در جراحی های مقعد مانند جراحی هموروئید نیز رخ می دهند. همچنین در افرادی که سندرم روده تحریک پذیر دارند نیز رخ می دهد.

اغلب افراد ضعف عضلانی را نادیده می گیرند. زمانی که عضلات ضعیف باشند بی اختیاری مدفوع در آینده روی خواهد داد. در این حالت ساختار حفاظت کننده در اطراف مقعد نیز شل خواهند بود.

آسیب به اعصابی که عضلات مقعد را کنترل می کنند یا احساس رکتال را تنظیم می کنند نیز یکی دیگر از دلایل اصلی بی اختیاری مدفوع است.

آسیب عصبی در شرایط زیر رخ می دهد:

طی زایمان
زور زدن و فشار شدید و طولانی برای دفع مدفوع
در بیماری هایی مثل دیابت، تومورهای طناب نخاعی و ام اس (MS)

بی اختیاری مدفوع به وسیله کاهش در حالت ارتجاعی رکتوم ایجاد می شود که باعث کاهش زمان بین احساس دفع و مراجعه به دستشویی می شود. از آنجا که کنترل اسهال سخت تر از مدفوع معمولی است فشار بیشتری برای کنترل آن لازم است و ممکن است سبب بی اختیاری در مدفوع شود.

بی اختیاری مدفوع چگونه تشخیص داده می شود؟

ممکن است پزشک همزمان با معاینات بالینی آزمایش های دیگری مانند مانومتری آنورکتال انجام دهد. در این آزمایش فشار مقعد، خاصیت ارتجاعی رکتوم و احساس رکتوم ارزیابی می شود. این آزمایشات به تشخیص علت بیماری کمک می کند.

آیا می توان از بی اختیاری مدفوع جلوگیری کرد؟

حتی اگر بتوانید خطر بروز بی اختیاری مدفوع را کاهش دهید اما ممکن است نتوانید از بروز آن جلوگیری کنید. این امر به این دلیل است که شما به هیچ وجه نمی توانید از آسیب عضلات مقعد جلوگیری کنید زیرا علی رغم تلاش های شما برای تقویت عضلات مقعد، آن ها به مرور زمان ضعیف می شوند.

درمان بی اختیاری مدفوع

خوشبختانه برای این مشکل درمان های موثری وجود دارد بنابراین مهم است که شما راجع به این بیماری با پزشک خود صحبت کنید. تلاش برای درمان به تنهایی توسط خودتان معمولاً ناموفق خواهد بود. پزشک یک یا چند مورد از درمان های زیر را توصیه می کند:

تغییر رژیم غذایی: جلوگیری از اسهال و یبوست اغلب اوقات در کنترل بی اختیاری موثر است. تغییر رژیم غذایی مانند تنظیم میزان فیبر مصرفی، نوشیدن مایعات بیشتر و تغییر میزان غذای مصرفی اغلب از اسهال و یبوست جلوگیری می کند.

داروها: پزشک برای درمان بی اختیاری ممکن است مسهل ها، داروهای ضد اسهال یا نرم کننده های مدفوع را برای شما تجویز کند. قبل از مصرف هر دارویی برای درمان بی اختیاری با پزشک خود مشورت کنید.

تمرین روده: ایجاد زمان دفع منظم و مشخص کمک زیادی به شما خواهد کرد. پس از خوردن غذا یا زمان های مشخص به دستشویی بروید یا درمان فیزیکی رکتوم، مقعد انجام دهید. این روش انقباض دریچه شما را اندازه می گیرد که شامل ورزش های خاصی است. این نوع تمرین می تواند عضله دریچه شما را محکم تر کند و به شما اجازه دهد مدفوع خود را راحت تر کنترل کنید.

جراحی: روش های جراحی متعددی وجود دارد که می تواند به درمان بیماری شما کمک کند. اغلب این جراحی ها ترمیم یا تعویض عضله دریچه را شامل می شود.

سبک زندگی با بی اختیاری مدفوع

بی اختیاری مدفوع فارغ از سن می تواند زندگی شما را از نظر اجتماعی و عاطفی تحت تاثیر قرار دهد. در هر صورت اجازه ندهید که این مشکل شما را منزوی کند. اگر بی اختیاری مدفوع دارید از صحبت با پزشک خجالت نکشید. این یک بیماری قابل درمان است. پزشک می تواند بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کند.

اگر یک برنامه درمانی به طور کامل بی اختیاری مدفوع شما را برطرف نکند بسیاری از محصولات دیگر وجود دارند که به شما کمک می کنند تا با احتیاط آن را پنهان کنید. این موارد شامل لباس زیر یکبار مصرف و استفاده از پوشک برای نشت جزئی مدفوع می باشد.