تنگی نفس چیست؟
زمانی که هوای کافی به ریه نرسد دچار تنگی نفس می شوید که می تواند یک مشکل اساسی در زمینه سلامت باشد. هنگامی که فعالیت جسمانی دارید یا دراز می کشید این حس تشدید می شود. ممکن است علائم دیگری مانند سرفه، تنگی نفس شدید و ناگهانی، درد سینه و تب را هم تجربه کنید. در این صورت باید با پزشک مشورت کنید.
علائم تنگی نفس
وقتی تنگی نفس دارید احساس می کنید نمی توانید نفس بکشید، نمی توانید هوای کافی را به ریه خود وارد کنید و نفس عمیق بکشید. بعلاوه ممکن است در قفسه سینه احساس گرفتگی داشته باشید.
علل بروز تنگی نفس چیست؟
تنگی نفس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. از جمله:
- آسم
- سایر بیماری های ریه (از جمله آمفیزم که اغلب در اثر سیگار کشیدن ایجاد می شود)
- نارسایی قلبی
- حمله عصبی
- آلرژی
اگر تنگی نفس همراه با سرفه و تب دارید ممکن است دچار عفونت قفسه سینه یا ذات الریه شده باشید. از دیگر عواملی که کمتر در بروز مشکلات تنفسی شایع است می توان به سرطان ریه، تشکیل لخته خون در ریه، سوراخ شدن ریه و جراحت بافت ریه اشاره کرد.
تنگی نفس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک می تواند در پیدا کردن علت مشکل تنفسی به شما کمک کند. او ابتدا علائمتان را بررسی می کند و معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین ممکن است از شما بخواهد چند آزمایش انجام دهید یا از قفسه سینه عکس برداری کنید.
روش دیگر گرفتن نوار قلب (ECG) است. در این روش پزشک از شما می خواهد دراز بکشید تا قلب شما را معاینه کند. این دستگاه با ارائه تصویر، سیگنال الکتریکی قلبتان را نشان می دهد.
شاید لازم باشد سیتی اسکن انجام دهید که نوع دیگری از عکس برداری با اشعه ایکس محسوب می شود. پزشک میزان قدرت تنفس شما (که به آن اسپیرومتری یا دم سنجی گفته می شود) و میزان اکسیژن خونتان را اندازه می گیرد. همچنین ممکن است لازم باشد آزمایش خون انجام دهید.
آیا می توان از بروز تنگی نفس جلوگیری کرد؟
اینکه آیا می توان از بروز تنگی نفس پیشگیری کرد یا خیر به علت بروز آن بستگی دارد. اگر تنگی نفس به دلیل آلرژی باشد می توانید با تشخیص عوامل ایجاد آن از بروز تنگی نفس جلوگیری کنید. به محض شناسایی عامل حساسیت زا تلاش کنید تا از آن پرهیزکنید. اگر تنگی نفس در اثر سیگار کشیدن باشد ترک آن می تواند به پیشگیری از تنگی نفس کمک کند. اما پرهیز از سایر عوامل بروز تنگی نفس راحت نیست.
درمان تنگی نفس
پزشک علت بروز مشکل تنفسی را درمان خواهد کرد. اگر سیگار می کشید برای کمک به روند درمان خود باید آن را ترک کنید. از پزشک خود کمک بگیرید. همچنین از تنفس مواد شیمیایی که به ریه آسیب می رساند مانند بخار رنگ و اگزوز ماشین بپرهیزید. در صورت تایید پزشک حتما ورزش کنید.
کنار آمدن با تنگی نفس
اینکه مدام دچار تنگی نفس باشید ترسناک است. اگر یاد یگیرید چطور آن را کنترل کنید از شدت ترس آن کاسته می شود. با کمک پزشک خود می توانید یک برنامه منظم و ثابت برای این وضعیت داشته باشید. ممکن است پزشک یک برنامه ورزشی، مدیتیشن، تکنیک های تنفسی یا ترکیبی از موارد ذکر شده را پیشنهاد دهد. در برخی موارد شاید به بیمار مکمل اکسیژن پیشنهاد شود.
سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
- علت احتمالی تنگی نفس من چیست؟
- آیا برای تشخیص علت تنگی نفس به آزمایش نیاز دارم؟
- آیا تنگی نفس نشانه یک مشکل جدی تر است؟
- آیا ورزش برای من خطرناک است؟ چه نوع ورزش می توانم انجام دهم؟
- با توجه به علت تنگی نفس من بهترین روش درمانی کدام است؟
- برای بهبود علائم تنگی نفس، چه شرایطی می توانم در خانه ایجاد کنم؟
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
