لکنت زبان کودکان: تشخیص و درمان آن

لکنت زبان در کودکان

گفتار یکی از مشکل ترین توانایی هایی است که انسان به دست می آورد. بیشتر کودکان در سنین پیش از دبستان در صحبت کردن به طور عادی و روان دچار مشکل هستند. آن ها ممکن است کل کلمات را تکرار کنند یا صداهای اضافی مانند "ام" در صحبت خود بیاورند که به این حالت، اختلال در گفتار گفته می شود. این اختلالات اغلب طبیعی هستند و به مرور زمان بهبود می یابند اما در بعضی از کودکان سبب ایجاد مشکلاتی در ارتباط آن ها می شود. لکنت زبان شایع ترین دلیل بروز این اختلالات شدید است.

اغلب کودکان دارای لکنت در حین صحبت روی بعضی ازکلمات گیر می کنند یا بخشی از کلمه یا کل آن را تکرار می کنند. در گفتن جملات کامل دچار مشکل هستند یا آن را به صورت خرد یا کلمه ای بیان می کنند. اگر لکنت زبان ادامه داشته باشد پس از مدتی عادت های خفیفی مانند سفت کردن عضلات صورت و گلو حین ادای کلمات در فرد ایجاد می شود.

برخی از کودکان با رشد بیشتر و تکامل مغز شروع به صحبت می کنند. گفتاردرمانی نیز از جمله راه هایی است که به درمان این مشکل کمک خواهد کرد. بخش گفتاری مغز در حدود هفت سالگی رشد می کند. اگر کودکی در این سن هنوز دچار لکنت زبان است احتمال بهبودی کامل آن، کمتر خواهد بود که به آن لکنت زبان کامل گفته می شود. حدود 1٪ از افراد، لکنت زبان مداوم دارند اما گفتار درمانی هنوز هم می تواند برای این افراد مفید باشد.

چه عواملی باعث لکنت می شود

مطالعات نشان می دهد لکنت زبان زمانی اتفاق می افتد که بخشی از مغز که وظایف کنترل گفتار را به عهده دارد دچار اختلال می شود. این اختلال ربطی به خانواده یا محیط پیرامون نخواهد داشت و خود فرد نیز در ایجادآن نقشی ندارد.

مشکلات دیگری که منجر به لکنت زبان می شود

به طور کلی، افرادی که لکنت زبان دارند مضطرب و خجالتی تر از دیگران نیستند. گاهی لکنت زبان باعث می شود افراد زیادی به دلیل تفاوت گفتاری این افراد از معاشرت با آن ها خودداری کنند. این رفتار، عمل هوشمندانه ای به نظر نمی رسد و منجر به پایین آمدن اعتماد به نفس و ایجاد افسردگی در افراد دارای اختلال می شود. اگر لکنت زبان بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد لازم است تحت درمان قرار گیرد.

گاهی لکنت زبان منجر به تبعیض بین افراد می شود. این رفتار طبق قانون معلولیت، عملی غیر قانونی محسوب شده و قابل شکایت و پیگیری رسمی خواهد بود. لازم است این نوع رفتارها با آموزش صحیح به حداقل برسد.

خردسالان از چه زمانی نیاز به درمان دارند

هنگامی که لکنت زبان، کودک را از صحبت کردن به طور واضح و صریح بازدارد لازم است درمان آغاز و مهارت های اجتماعی و گفتاری آموزش داده شود. در صورتی که این اختلال بیش از 12 ماه تغییر نکرد یا وخیم تر شد، درمان های ویژه ای مورد نیاز است. برای تأیید تشخیص لکنت زبان و تصمیم گیری در مورد بهترین روش درمانی، مراجعه به یک متخصص گفتار درمانی یا آسیب شناس گفتار و زبان (SLP) برای مدت زمان کوتاهی لازم خواهد بود.

چگونه می توانم به صحبت کردن فرزند خردسالم کمک کنم

والدین و سایر مراقبان می توانند با انجام این کارها به کودکان دارای لکنت زبان کمک کنند:

• کودک را تشویق کنید تا آزادانه و بدون استرس صحبت کند. محیط صحبت را آرام نگه دارید.
• صبورانه به صحبت های کودک گوش دهید. هرگز صحبت کودک را قطع و ادامه آن را خودتان تکمیل نکنید.
• اعضای خانواده را به صحبت کردن با کودک تشویق کنید.
• هرگز کودک را به دلیل لکنت زبانش تنبیه نکنید.
• لکنت زبان او را به عنوان یک گفتار عادی جلوه دهید، مگر اینکه کودک در جلسه گفتاردرمانی باشد.

لکنت زبان مداوم چگونه درمان می شود

ممکن است هدف از درمان لکنت زبان مداوم، تسلط کامل در صحبت کردن نباشد. اما این درمان می تواند به کاهش لکنت و بهتر شدن نسبت به حالت قبل کمک  کند و به این افراد آموزش داده شود که لکنت زبان مشکل خاصی برایشان نخواهد بود. آسیب شناس گفتار و زبان در این زمینه کمک بسیاری به این افراد خواهند کرد.

سیده طاهره میرصالحی
کارشناس ارشد بیوشیمی

دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی

منبع