سلامت جنسی نقش عمده ای در بهبود کیفیت زندگی و جنبه های مختلف بهداشتی از جمله سلامت جسمی، روحی، روانی و اجتماعی دارد. این بدان معنی است که نسبت به سلامت جنسی خود و دیگران آگاهی کافی داشته باشید و احتیاط کنید. انتخاب روش جنسی مناسب جزئی از سلامت جنسی محسوب می شود.
بیشتر افراد خیلی زود از جنسیت و روابط جنسی مطلع می شوند. ممکن است اطلاعات جنسی و دستگاه تناسلی، روابط جنسی و خطرات ناشی از آن را از والدین خود، خواهر و برادر، معلمان، مربیان یا حتی خودتان به تنهایی بیاموزید. خطرات جنسی شامل حاملگی، عفونت های مقاربتی و سوء استفاده جنسی می باشد. یادگیری و دانستن هر چه بیشتر در این موارد بسیار با اهمیت است چرا که آمادگی بیشتر در این زمینه می تواند به انتخاب بهتر کمک کند.
روش های بسیاری برای محافظت از سلامت جنسی و مراقبت از خود وجود دارد. پرهیز (عدم رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی) تنها راهی است که 100% از بارداری و عفونتهای مقاربتی جلوگیری می کند.
اگر رابطه جنسی دارید از روش های مختلف مانند کاندوم، قرص های ضد بارداری، کاشت کپسول ضد بارداری یا دستگاه داخل رحمی (IUD) برای پیشگیری از بارداری ناخواسته استفاده کنید. کاندوم تنها روشی است که به جلوگیری از عفونت های مقاربتی کمک می کند.
قبل از شروع رابطه جنسی با پزشک خود مشورت کنید. پزشک، شما را در مورد ایمنی جنسی، خطرات و پیشگیری از بیماری های مربوط به آن آگاه می سازد و روش کنترل بارداری مناسبی برایتان تجویز می کند.
برخی افراد از مشکلات جنسی رنج می برند. داروها و شرایط خاصی وجود دارند که میل یا عملکرد جنسی را کاهش می دهند. قبل از مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) یا احساس درد در رابطه جنسی با پزشک خود مشورت کنید.
روابط بخش دیگر سلامت جنسی است. در مورد روابط جنسی خود با پزشک، والدین یا افراد مورد اعتماد مشورت کنید. بهتر است در پاسخ به سوالات صادق باشید، انتظارات خود را با شریک جنسی خود صادقانه و واضح بازگو کنید و مرزهای روابط را تعیین کنید. هرگز تحت تاثیر فشار احساسی نسبت به شریک جنسی خود قرار نگیرید و با رضایت خودتان عمل کنید یا از انجام کارهایی که سبب ناراحتی شما می شود اجتناب کنید. اگر در چنین موقعیتی قرار گرفتید به راحتی مخالفت کنید. با کسی که مورد اعتماد است وارد رابطه شوید. اگر به عفونت های مقاربتی دچار شدید حتما به شریک جنسی خود اطلاع دهید زیرا ممکن است به او انتقال دهید. هرچه شریک جنسی بیشتری داشته باشید خطر ابتلا به STI بیشتر می شود. درمان می تواند به تسکین علائم عفونت کمک کند.
طبیعی است که سلامت جنسی شما با بالا رفتن سن بهبود می یابد. آگاهی داشتن از افکار و احساسات خود، شما را در مواجه با مسائل جنسی آماده می کند. شما نمی توانید سلامت جنسی خود را به تنهایی مدیریت کنید و باید در مورد ایمنی جنسی و خطرات جنسی با افراد مورد اعتماد صحبت کنید. بدایند که گاهی مخالفت ایرادی ندارد و داشتن رضایت بسیار مهم است.
اگر احساس کردید که باردار هستید یا دچار عفونت جنسی شده اید یا مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اید فورا درخواست کمک کنید. پزشک با انجام آزمایش، بارداری یا عفونت های مقاربتی را در شما تأیید می کند، اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهد و احتمالات خطر و بیماری را در شما بررسی کند. اگر دچار سوء استفاده جنسی شده اید پزشک با تجویز آزمایشات مختلف درمان را شروع خواهد کرد. برای انجام کارهای حقوقی از پلیس و وکیل کمک بخواهید و برای شرایط روحی و عاطفی خود به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کنید.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی