رابطه جنسی سالم و داشتن یک شریک عاطفی خوب نوعی خوشبختی محسوب می شود. فعالیت های جنسی، رضایت عاطفی و جسمانی زیادی را به همراه دارد. رابطه جنسی رضایت بخش، فواید عاطفی زیادی دارد که شامل موارد زیر است:
کاهش استرس: تجربه رابطه جنسی خوب با شریک عاطفی حتی به مدت یک ساعت نیز خوشحالی شما را در پی دارد و از فشارهای زندگی می کاهد. احساس صمیمیت با شریک زندگیتان روابط روزمره شما با همسرتان را بهبود می بخشد و درک احساسات یکدیگر سبب ارتقاء حس اعتماد و همدلی بین شما می شود.
افزایش میل جنسی: شاید شما عبارت " از آن استفاده کنید یا آن را رها کنید" را شنیده باشید. این عبارت در مورد رابطه جنسی نیز صدق می کند. هرچقدر زنان فعالیت های جنسی یا ارگاسم موفق تری داشته باشند از نظر جسمی نیز سالم ترند. فواید عاطفی فقط بخشی از فواید رابطه جنسی محسوب می شود. یک رابطه جنسی موفق، سلامت جسمانی طولانی مدت در شما ایجاد می کند.
افزایش سلامتی: دلایل زیادی برای انجام رابطه جنسی وجود دارد. تفریح، سلامت عاطفی، صمیمیت، بارداری و از همه مهمتر سلامت جسمانی، بیشترین دلیل برای برقراری ارتباط جنسی محسوب می شوند.
تقویت سیستم ایمنی بدن: داشتن رابطه جنسی مکرر (یک تا دو بار در هفته) سطح آنتی بادی های سیستم ایمنی را بالا برده و از این طریق بدن را برای مبارزه با بیماری آماده می کند.
سلامت قلب: عشق و علاقه نه تنها سبب خوشحالی شما می شود بلکه زوجین را در برابر بیماری های قلبی محافظت می کند. رابطه جنسی مانند ورزش عمل می کند. تعادل در ترشح هورمون استروژن در زنان و تستوسترون در مردان که برای سلامت قلب بسیار مفید هستند از مزایای دیگر رابطه جنسی است.
کاهش فشار خون: ترکیب شادی و ورزش، سطح فشار خون را پایین می آورد درحالیکه رابطه جنسی به تنهایی می تواند این کار را انجام می هد.
فعالیت ورزشی: فعالیت های جنسی ترکیبی سالم از ورزش های هوازی و عضله سازی را ارائه می دهند.
داروی خوب: تحریک جنسی و به ویژه ارگاسم یک درمان طبیعی برای درد به شمار می روند. در هنگام رابطه جنسی، برخی از هورمون های تسکین دهنده درد در بدن آزاد می شود که می تواند سبب تسکین کمر درد، پا درد، سر درد، آرتروز و درد قاعدگی شود.
دستاوردهای فیزیکی خاص جنسی: خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردانی که حداقل 21 بار در ماه دچار انزال می شوند کاهش می یابد. فعالیت جنسی در زنان نیز سبب تقویت مثانه می شود و عملکرد آن را بهبود می بخشد. همچنین تقویت و بهبود عملکرد جنسی واژن در سنین بالا از مزایای داشتن فعالیت جنسی روزانه برای زنان محسوب می شود.
خواب راحت: بلافاصله پس از ارگاسم، هورمون های آرام بخش از جمله پرولاکتین در بدن ترشح می شود. بعلاوه هورمون اکسی توسین که حین ارگاسم در بدن آزاد می شود منجر به خواب راحت در افراد می شود.
رابطه جنسی ایمن مهم ترین مساله افراد در هر سن محسوب می شود و هرگز نباید فراموش شود. این مساله در جلوگیری از بارداری و بیماری های مقاربتی اهمیت زیادی دارد. راه های زیادی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد. کاندوم موثرترین روش برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مقاربتی است.
توجه داشته باشید که رابطه جنسی همیشه باید توافقی و مبنی بر رضایت دو طرف باشد.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
سلامت جنسی نقش عمده ای در بهبود کیفیت زندگی و جنبه های مختلف بهداشتی از جمله سلامت جسمی، روحی، روانی و اجتماعی دارد. این بدان معنی است که نسبت به سلامت جنسی خود و دیگران آگاهی کافی داشته باشید و احتیاط کنید. انتخاب روش جنسی مناسب جزئی از سلامت جنسی محسوب می شود.
بیشتر افراد خیلی زود از جنسیت و روابط جنسی مطلع می شوند. ممکن است اطلاعات جنسی و دستگاه تناسلی، روابط جنسی و خطرات ناشی از آن را از والدین خود، خواهر و برادر، معلمان، مربیان یا حتی خودتان به تنهایی بیاموزید. خطرات جنسی شامل حاملگی، عفونت های مقاربتی و سوء استفاده جنسی می باشد. یادگیری و دانستن هر چه بیشتر در این موارد بسیار با اهمیت است چرا که آمادگی بیشتر در این زمینه می تواند به انتخاب بهتر کمک کند.
روش های بسیاری برای محافظت از سلامت جنسی و مراقبت از خود وجود دارد. پرهیز (عدم رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی) تنها راهی است که 100% از بارداری و عفونتهای مقاربتی جلوگیری می کند.
اگر رابطه جنسی دارید از روش های مختلف مانند کاندوم، قرص های ضد بارداری، کاشت کپسول ضد بارداری یا دستگاه داخل رحمی (IUD) برای پیشگیری از بارداری ناخواسته استفاده کنید. کاندوم تنها روشی است که به جلوگیری از عفونت های مقاربتی کمک می کند.
قبل از شروع رابطه جنسی با پزشک خود مشورت کنید. پزشک، شما را در مورد ایمنی جنسی، خطرات و پیشگیری از بیماری های مربوط به آن آگاه می سازد و روش کنترل بارداری مناسبی برایتان تجویز می کند.
برخی افراد از مشکلات جنسی رنج می برند. داروها و شرایط خاصی وجود دارند که میل یا عملکرد جنسی را کاهش می دهند. قبل از مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) یا احساس درد در رابطه جنسی با پزشک خود مشورت کنید.
روابط بخش دیگر سلامت جنسی است. در مورد روابط جنسی خود با پزشک، والدین یا افراد مورد اعتماد مشورت کنید. بهتر است در پاسخ به سوالات صادق باشید، انتظارات خود را با شریک جنسی خود صادقانه و واضح بازگو کنید و مرزهای روابط را تعیین کنید. هرگز تحت تاثیر فشار احساسی نسبت به شریک جنسی خود قرار نگیرید و با رضایت خودتان عمل کنید یا از انجام کارهایی که سبب ناراحتی شما می شود اجتناب کنید. اگر در چنین موقعیتی قرار گرفتید به راحتی مخالفت کنید. با کسی که مورد اعتماد است وارد رابطه شوید. اگر به عفونت های مقاربتی دچار شدید حتما به شریک جنسی خود اطلاع دهید زیرا ممکن است به او انتقال دهید. هرچه شریک جنسی بیشتری داشته باشید خطر ابتلا به STI بیشتر می شود. درمان می تواند به تسکین علائم عفونت کمک کند.
طبیعی است که سلامت جنسی شما با بالا رفتن سن بهبود می یابد. آگاهی داشتن از افکار و احساسات خود، شما را در مواجه با مسائل جنسی آماده می کند. شما نمی توانید سلامت جنسی خود را به تنهایی مدیریت کنید و باید در مورد ایمنی جنسی و خطرات جنسی با افراد مورد اعتماد صحبت کنید. بدایند که گاهی مخالفت ایرادی ندارد و داشتن رضایت بسیار مهم است.
اگر احساس کردید که باردار هستید یا دچار عفونت جنسی شده اید یا مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اید فورا درخواست کمک کنید. پزشک با انجام آزمایش، بارداری یا عفونت های مقاربتی را در شما تأیید می کند، اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهد و احتمالات خطر و بیماری را در شما بررسی کند. اگر دچار سوء استفاده جنسی شده اید پزشک با تجویز آزمایشات مختلف درمان را شروع خواهد کرد. برای انجام کارهای حقوقی از پلیس و وکیل کمک بخواهید و برای شرایط روحی و عاطفی خود به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کنید.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
بیماری های پوستی در واژن یا آلت تناسلی و نواحی اطراف آن سبب ایجاد زخم های دستگاه تناسلی می شوند. این زخم ها معمولاً از طریق تماس جنسی واژینال، دهانی یا مقعد انتقال می یابند و در مقعد و پوست اطراف آن نیز زخم هایی ایجاد می کنند.گاهی این زخم ها می توانند پر از مایع و گاهی خشک باشند.
زخم های دستگاه تناسلی معمولاً در اثر عفونت های مقاربتی مانند تبخال تناسلی، سفلیس و به ندرت بیماری شانکروئید ایجاد می شوند.
سفلیس شایعترین بیماری دستگاه تناسلی در مردانی است که با همجنسان خود رابطه جنسی دارند. بیماری مونو نوکلئوز (Mononucleosis) یکی از بیماری های نادری است که از طریق رابطه جنسی انتقال می یابد.
زخم های ناحیه تناسلی ممکن است در اثر بیماری های التهابی (التهاب ناشی از پاسخ ایمنی غیر طبیعی مانند پسوریازیس، آرتریت روماتوئید، لوپوس)، تروما (ضربه) و حساسیت نسبت به محصولات مراقبتی پوست ایجاد شوند.
فاكتورهاي خطر ایجاد زخم دستگاه تناسلي همانند فاكتورهاي بیماری مقاربتی است. این موارد شامل رابطه جنسی غیر ایمن، ختنه نشدن و تعدد شریک جنسی می باشد. زخم های دستگاه تناسلی ناشی از بیماری های التهابی ممکن است بین اعضای خانواده نیز انتقال یابد.
بیماری مقاربتی از راه جنسی در نتیجه تماس جنسی بدون کاندوم سرایت می کند. در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید این کار خطر ابتلا را کاهش می دهد.
زخم های دستگاه تناسلی به طرق مختلف تظاهر می یابند. این زخم ها می توانند به صورت برآمدگی یا بثوراتی در پوست یا به صورت ورم غددکشاله ران یا تب نمایان شوند. پزشک با معاینه زخم هایتان شما را تحت درمان قرار می دهد. در برخی موارد لازم است زخم هایتان را آزمایش کند تا مطمئن شود به بیماری مقاربتی مبتلا هستید یا نه.
درمان به علت ایجاد زخم بستگی دارد. بیماری مقاربتی معمولاً با قرص آنتی بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی درمان می شوند. اگر بیماری التهابی داشته باشید احتمالا به پماد یا آمپول احتیاج دارید. برخی زخم های دستگاه تناسلی به خودی خود بهبود می یابند اما همچنان ممکن است منجر به عفونت جدی شوند. پزشک، شما را از راه های مراقبت و پیشگیری مطلع می سازد و سایر آزمایشات را جهت درمان بررسی می کند.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
هرکسی ممکن است دچار سوختگی شود. سوختگی در کودکان بیشتر به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب است یا می تواند ناشی از داغ بودن آب حمام باشد. ممکن است خارج کردن وسایل داغ از مایکروویو یا اجاق گاز سبب سوختگی شود. نوجوانان بیشتر به دلیل بازی با فندک، ترقه، بنزین و بزرگسالان غالبا در معرض آفتاب، لمس اشیاء داغ یا حوادث ناگهانی دچار سوختگی می شوند.
برای جلوگیری از سوختگی باید به کودکان و نوجوانان توجه ویژه شود زیرا در این گروه های سنی بیشترین میزان سوختگی اتفاق می افتد.
اغلب سوختگی ها ناگهانی است بنابراین در مواقعی که شما یا فرزندانتان در معرض آفتاب، شعله های آتش و اجسام و مایعات داغ هستید احتیاط کنید.
اگر دچار سوختگی سطحی (قرمزی پوست، درد و بدون تاول) شده اید حداقل به مدت 20 دقیقه ناحیه آسیب دیده را را با آب سرد، خنک نگه دارید. از یخ استفاده نکنید. مقداری کرم آلوئه ورا یا پماد آنتی بیوتیک (به عنوان مثال پماد bacitracin) روی محل سوختگی قرار دهید. داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند به کنترل درد کمک کنند. اگر سوختگی همراه با تاول باشد هرگز آن را نترکانید. این سوختگی ها را می توان با کرم آلوئه ورا و پمادهای آنتی بیوتیکی درمان کرد و سپس توسط گاز یا بانداژ پوشانید.
اگر سوختگی ناشی از برق گرفتگی باشد یا ناحیه صورت، مفاصل یا دستگاه تناسلی دچار سوختگی شد حتما به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر مبتلا به دیابت یا نقص ایمنی هستید و دچار سوختگی عمیق و تاول شدید یا اگر ناحیه سوختگی بسیار دردناک باشد و در عرض دوهفته بهبود نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
بیوپسی آندومتر روشی ایمن و مؤثر جهت بررسی بافت دیواره رحم است. در این روش یک لوله پلاستیکی نازک به نام سوند داخل رحم قرار می گیرد و مقدار کمی از بافت رحم جدا می شود. این روش بهتر از روش قدیمی کورتاژ برای نمونه برداری است.
برای بررسی خونریزی غیر طبیعی رحم، خونریزی بعد از یائسگی یا تشخیص سلول های سرطانی در دیواره رحم از این روش استفاده می شود. زنانی که در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان آندومتر مانند سرطان کولورکتال غیر پولیپوز ارثی (سندرم لینچ) قرار دارند لازم است به طور مرتب بیوپسی آندومتر انجام دهند. مدت زمان انجام این روش کمتر از آزمایش معمول نازایی است.
قرار دادن لوله پلاستیکی در داخل رحم می تواند باعث ناراحتی و درد شود. برای کاهش درد می توانید 30 تا 60 دقیقه قبل ازبیوپسی داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف کنید. بعلاوه پزشک ممکن است از داروی بی حسی استفاده کند. این عمل فقط چند دقیقه طول می کشد و اکثر زنان می توانند به خوبی درد را تحمل می کنند.
ممکن است به مدت چند روز دچار خونریزی واژن شوید. اگر باردار هستید نباید بیوپسی آندومتر انجام دهید. شما باید قبل از این عمل پزشک را از بارداری خود مطلع سازید زیرا نمونه برداری ممکن است عاملی برای سقط جنین باشد.
احتمال اندکی وجود دارد که زنان به عفونت رحم یا عفونت لوله های تخمدانی (فالوپ) مبتلا شوند. ممکن است کاتتر (لوله پلاستیک) در دیواره رحم سوراخ ایجاد کند. اگر 24 ساعت پس از انجام این عمل دچار تب، گرفتگی عضلانی، شکم درد و خونریزی های شدیدتر از دوران قاعدگی شدید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
متخصص آسیب شناسی سلول های بافتی را در زیر میکروسکوپ از نظر سالم یا سرطانی بودن بررسی می کند و پزشک مربوطه نتایج بررسی بافت را به شما اطلاع می دهد.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
فشار خون مقدار نیرویی است که خون در هربار ضربان قلب بر دیواره های سرخرگ ها وارد می کند.
افزایش فشار خون (Hypertension) که اصطلاحا به آن فشار خون بالا نیز گفته می شود زمانی اتفاق می افتد که خون با فشاری بالاتر از حد طبیعی در سرخرگ ها جریان داشته باشد. عوامل زیادی سبب افزایش فشار خون می شوند. اگر فشار خون شما خیلی زیاد شود یا به مدت طولانی بالا بماند سبب بروز مشکلاتی در سلامتی می شود. به همین دلیل درمان فشار خون بالا بسیار حائز اهمیت است. داروها یکی از متداول ترین روش های درمانی هستند.
برای درمان فشار خون بالا داروهای زیادی وجود دارند.
پزشک شما مناسب ترین دارو را برایتان تجویز می کند. رایج ترین داروها شامل موارد زیر هستند:
مهار کننده های ACE (مهارکننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین) با مهار تولید آنژیوتانسین دو، در درمان فشار خون بالا کاربرد دارند. هورمون آنژیوتانسین دو، عامل قوی انقباض عروقی است که نهایتا سبب افزایش فشار خون می شود. داروی ACE با مهار این هورمون نقش مهمی در درمان فشار خون بالا دارد.
آلفابلاکرها یا مسدودکننده های آلفا با کاهش تکانه های عصبی موجب باز ماندن و شل شدن عروق می شوند و از این طریق جریان خون را بهبود بخشیده و به درمان فشار خون بالا کمک می کند.
مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین دو (ARB) اثرات هورمون آنژیوتانسین دو را مهار می کنند و باعث انبساط عروق می شوند و به این ترتیب فشار خون را پایین می آورند.
بتا بلاکرها (Beta blockers) گروهی از داروها هستند که با کندکردن ضربان قلب نیروی عبوری خون در عروق را کاهش می دهد.
مسدود کننده های کانال کلسیم (CCB) مانع از ورود کلسیم به سلول های قلب و عروق می شوند و این امر باعث می شود رگ های خونی شما با نیروی اضافی منقبض نشوند.
آگونیست های مرکزی ضربان های عصبی که باعث انقباض عروق می شوند را کاهش می دهند. روش انسداد گیرنده آگونیست های مرکزی همانند آگونیست های آلفا و بتا است اما مسیر عصبی متفاوتی را دنبال می کنند.
داروهای ادرار آور یا دیورتیک (Diuretic) داروهایی هستند که با اثر بر کلیه باعث دفع سدیم اضافی و آب بدن می شوند. این امر سبب کاهش مقدار مایعی می شود که در رگ های خونی جریان دارد و در نتیجه فشار وارده بر دیواره سرخرگ ها کاهش می یابد.
وازودیلاتورها یا گشاد کننده رگ های خونی (Vasodilation) باعث شل شدن و اتساع دیواره رگ های خونی می شوند. در اثر این پدیده جریان خون و شدت خونرسانی بهبود می یابد.
همه داروها می توانند عوارض جانبی داشته باشند. برخی از عوارض جانبی احتمالی داروهای فشار خون بالا شامل موارد زیر است:
اگر عوارض جانبی شدید باشد به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف همزمان دو یا چند دارو، نحوه پردازش و عملکرد بدن را تغییر می دهد. در این صورت خطر عوارض جانبی هر دارو در بدن افزایش می یابد و داروهای مصرفی ممکن است آن طور که باید عمل نکنند. پزشک شما نحوه مصرف تمام داروها را به شما خواهد گفت. این داروها می توانند داروهای تجویزی پزشک، داروهای بدون نسخه، ویتامین ها یا مکمل های گیاهی باشند. همچنین از پزشک خود بپرسید که همراه با مصرف داروهای فشار خون از خوردن چه غذاهایی اجتناب کنیم. به عنوان مثال بیماران تحت درمان مسدود کننده های کانال کلسیم (CCB) باید از مصرف گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنند.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
اگر اسهال بیش از یک ماه طول بکشد، شما دچار اسهال مزمن شده اید.
اسهال مزمن ممکن است توسط برخی داروها، بیماری ها، عفونت ها یا جراحی ها ایجاد شود. سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و اسهال عملکردی از دلایل عمده اسهال مزمن هستند. افراد مبتلا به IBS شکم درد دارند و با حرکات روده بهتر یا بدتر می شوند. افراد مبتلا به اسهال عملکردی مدفوع آبکی دارند که با گرسنگی طولانی مدت نیز بدتر می شود. ممکن است در مدفوع مخاط دیده شود اما خونی مشاهده نشود. گرچه بیماری های IBS و اسهال عملکردی سبب ناراحتی بیمار می شوند اما برای آن ها خطرناک نیستند.
عامل دیگری که باعث اسهال مزمن می شود بیماری التهابی روده (IBD) است و شامل دونوع بیماری می باشد: بیماری کرون و کولیت اولسراتیو. در مدفوع این بیماران اغلب خون یا چرک دیده می شود. درد شکم، تب، کاهش وزن و کم خونی از علایم بیماری IBD هستند. گاهی این بیماران علائمی دارند که با اسهال آنها ارتباطی ندارد. IBD یک بیماری جدی است که باید درمان شود.
کولیت میکروسکوپی حتی در طول شب و به دنبال گرسنگی طولانی مدت نیز باعث ایجاد مدفوع شل می شود. این حالت معمولاً در افراد مسن اتفاق می افتد و غالباً به دنبال مصرف طولانی مدت داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن ایجاد می شود.
در برخی افراد مصرف یک سری از غذاهای خاص باعث ایجاد اسهال می شود. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز با نوشیدن شیر یا فرآورده های لبنی یا افراد مبتلا به بیماری سلیاک با خوردن غذاهای حاوی گلوتن، پروتئین موجود در گندم و برخی از غلات دیگر دچار اسهال می شوند.
اغلب عفونت ها نیز به مدت چند روز اسهال ایجاد می کنند که بدون درمان بهبود می یابند.
باکتری Clostridioides difficile معمولاً پس از مصرف آنتی بیوتیک یا بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان می تواند باعث بیماری جدی شود. برخی انگل ها مانند Giardia معمولاً به دلیل مصرف آب و غذای آلوده باعث اسهال مزمن می شوند.
پزشک قبل از انجام معاینه از شما در مورد آلرژی، رژیم غذایی، داروهای مصرفی، سابقه بیماری خانوادگی، سابقه جراحی و مسافرت سؤال می کند. گاهی اوقات پزشک مقعد شما را معاینه می کند و گاهی آزمایش خون و آزمایش مدفوع تجویز می کند. اگر با انجام این آزمایشات دلیل مشخصی برای اسهال پیدا نشد احتمالاً نیاز است تا با روش سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی داخل روده بزرگ معاینه شود.
نوع درمان به علت اسهال بستگی دارد. در این شرایط نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از کم آبی بدن بسیار حائز اهمیت است. قبل از ایجاد تغییرات عمده در رژیم غذایی خود حتماً با پزشک مشورت کنید و از مصرف خودسرانه هرگونه دارو بپرهیزید.
اکثر مواردی که ایجاد اسهال می کنند قابل درمان هستند. اسهال ناشی از مصرف برخی داروها و مواد غذایی معمولاً پس از قطع مصرف، بدون درمان بهبود می یابند.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
کروموزوم ها حاوی مقادیر زیادی مواد ژنتیکی هستند که توسط آن ساختار یک انسان شکل می گیرد. آنوپلوئیدی (Aneuploidy) زمانی اتفاق می افتد که نوزاد تعداد یک یا چند کروموزوم بیشتر یا کمتر از حالت طبیعی داشته باشد و این مساله می تواند بیماری های مربوط به اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون را ایجاد کند.
آزمایشات غربالگری اطلاعاتی در مورد خطر ابتلا به اختلالات کروموزومی جنین را ارائه می دهد. برخی از این تست ها مشکلات مربوط به مغز یا ستون فقرات جنین را مشخص می کنند. انجام این آزمایشات اختیاری است و پزشک در تصمیم گیری آن به شما کمک می کند.
معمولاً از هفته دهم بارداری به بعد آزمایش غربالگری شروع می شود. برخی از تست های غربالگری با توجه به سلامت جنین و نوع روش انتخابی در سه ماهه اول، برخی در سه ماهه دوم و برخی در هر دو انجام می شود.
روش های مختلفی برای انجام غربالگری وجود دارد. یکی از این روش ها سونوگرافی است. در این روش با استفاده از امواج صوت ضخامت مایع زیر پوست گردن جنین اندازه گیری می شود. اگر ضخامت این قسمت نرمال نباشد احتمالاً جنین اختلال کروموزومی دارد. در این صورت پزشک آزمایش خون تجویز می کند تا بررسی های بیشتری انجام دهد. آزمایش غربالگری فقط می تواند مشخص می کند که جنین شما در معرض اختلالات کروموزومی است یا خیر و روش تشخیصی قطعی نیستند.
اگر آزمایش غربالگری شما نقص کروموزومی جنین را نشان داد پزشک آزمایشات بیشتری تجویز می کند. دو روش تستی در تشخیص نقص های کروموزومی دقت بالایی دارند و انجام آن ها ریسک کمتری در سقط جنین دارد و توسط متخصص انجام می شوند.
یکی از آن ها آزمایش آمنیوسنتز (Amniocentesis) است که طی آن مقدار کمی از مایع آمنیون با استفاده از سرنگ گرفته می شود و مورد بررسی ژنتیکی قرار می گیرد.
آزمایش دیگر نمونه گیری از پرزهای جفتی یا Chorionic villus sampling است که در آن پزشک لوله ای باریک را وارد جفت می کند و نمونه کوچکی از سلول یا پرزهای جفت را برمی دارد. این آزمایش در اوایل بارداری زودتر از روش آمنیوسنتز قابل انجام است.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
بهترین راه پیشگیری از بیماری های مرتبط با گزش کنه اجتناب و دوری از مکان های آلوده به آن است. در صورتی که مجبور به حضور در مکان های آلوده بوده اید بهتر است وضعیت سلامت خود را به دقت بررسی کنید بخصوص کودکان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند تا از آسیب های بعدی مصون بمانند.
مراقبت از خود در مکان های آلوده به کنه دشوار است اما مواردی وجود دارند که می توانید برای سلامتی بیشتر خود بکار گیرید:
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی
زمانی که هوای کافی به ریه نرسد دچار تنگی نفس می شوید که می تواند یک مشکل اساسی در زمینه سلامت باشد. هنگامی که فعالیت جسمانی دارید یا دراز می کشید این حس تشدید می شود. ممکن است علائم دیگری مانند سرفه، تنگی نفس شدید و ناگهانی، درد سینه و تب را هم تجربه کنید. در این صورت باید با پزشک مشورت کنید.
وقتی تنگی نفس دارید احساس می کنید نمی توانید نفس بکشید، نمی توانید هوای کافی را به ریه خود وارد کنید و نفس عمیق بکشید. بعلاوه ممکن است در قفسه سینه احساس گرفتگی داشته باشید.
تنگی نفس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. از جمله:
اگر تنگی نفس همراه با سرفه و تب دارید ممکن است دچار عفونت قفسه سینه یا ذات الریه شده باشید. از دیگر عواملی که کمتر در بروز مشکلات تنفسی شایع است می توان به سرطان ریه، تشکیل لخته خون در ریه، سوراخ شدن ریه و جراحت بافت ریه اشاره کرد.
پزشک می تواند در پیدا کردن علت مشکل تنفسی به شما کمک کند. او ابتدا علائمتان را بررسی می کند و معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین ممکن است از شما بخواهد چند آزمایش انجام دهید یا از قفسه سینه عکس برداری کنید.
روش دیگر گرفتن نوار قلب (ECG) است. در این روش پزشک از شما می خواهد دراز بکشید تا قلب شما را معاینه کند. این دستگاه با ارائه تصویر، سیگنال الکتریکی قلبتان را نشان می دهد.
شاید لازم باشد سیتی اسکن انجام دهید که نوع دیگری از عکس برداری با اشعه ایکس محسوب می شود. پزشک میزان قدرت تنفس شما (که به آن اسپیرومتری یا دم سنجی گفته می شود) و میزان اکسیژن خونتان را اندازه می گیرد. همچنین ممکن است لازم باشد آزمایش خون انجام دهید.
اینکه آیا می توان از بروز تنگی نفس پیشگیری کرد یا خیر به علت بروز آن بستگی دارد. اگر تنگی نفس به دلیل آلرژی باشد می توانید با تشخیص عوامل ایجاد آن از بروز تنگی نفس جلوگیری کنید. به محض شناسایی عامل حساسیت زا تلاش کنید تا از آن پرهیزکنید. اگر تنگی نفس در اثر سیگار کشیدن باشد ترک آن می تواند به پیشگیری از تنگی نفس کمک کند. اما پرهیز از سایر عوامل بروز تنگی نفس راحت نیست.
پزشک علت بروز مشکل تنفسی را درمان خواهد کرد. اگر سیگار می کشید برای کمک به روند درمان خود باید آن را ترک کنید. از پزشک خود کمک بگیرید. همچنین از تنفس مواد شیمیایی که به ریه آسیب می رساند مانند بخار رنگ و اگزوز ماشین بپرهیزید. در صورت تایید پزشک حتما ورزش کنید.
اینکه مدام دچار تنگی نفس باشید ترسناک است. اگر یاد یگیرید چطور آن را کنترل کنید از شدت ترس آن کاسته می شود. با کمک پزشک خود می توانید یک برنامه منظم و ثابت برای این وضعیت داشته باشید. ممکن است پزشک یک برنامه ورزشی، مدیتیشن، تکنیک های تنفسی یا ترکیبی از موارد ذکر شده را پیشنهاد دهد. در برخی موارد شاید به بیمار مکمل اکسیژن پیشنهاد شود.
سیده طاهره میرصالحی
کارشناس زیست شناسی و کارشناس ارشد بیوشیمی
دکتر بابک قلعه باغی
فوق تخصص آلرژی و ایمونولوژی بالینی